طراحی شهری – محیطی ارتباط آستان امامزادگان با رود دره فرحزاد

رویکرد محوری در هدایت طرح، برگرفته از مقیاس پروژه (مقیاس شهری)، “نگاه کلان” در بعد زمان و مکان بوده است.
نگاه کلان در بعد زمان، به معنی نگاهی به آینده‌ی شهر تهران و لزوم پاسخ‌دهی طرح در بازه‌ی طولانی نسبت به چالش‌ها و مسائل شهر آینده از قبیل آلودگی‌های زیست محیطی، عدم تعادل نظام‌های اقلیمی در کلان شهرها و پایتخت‌ها، رشد منظر مصنوع و در مقابل کاهش منظر طبیعی و … تعریف گردید.
نگاه کلان در بعد مکان نیز به معنی پاسخ‌دهی طرح در مقیاس شهری تعریف گشته و لزوم توجه به حضور “نشانه‌های شهری قدرتمند” را پیش کشید. با توجه به اینکه رود دره‌ی فرحزاد به عنوان یکی از محورهای پنج‌گانه‌ی طبیعی شهری تهران از پتانسیل “نشانه‌ای طبیعی” برخوردار بوده، ضرورت توجه به عناصر “نشانه‎ای مصنوع” را در جهت تاکید بیشتر، مطرح نمود.

رویکرد “نگاه به آینده” طرح را بر آن داشت تا با عزیمتی به سوی گذشته‌ی بستر، لزوم احیا لکه‌های سبز باغات پونک را در قالب جنگل کاری‌های حاشیه‌ی شرقی و غربی رود دره مطرح نماید. بدین ترتیب با ارتقای ارزش و کیفیت محیط طبیعی رود دره، توجه به حساسیت‌های محیط‌زیستی محدوده و در نتیجه مداخله‌ی حداقلی در لایه‌ی بستر طرح و ایجاد لایه‌ای جدید با استفاده از تکنولوژی‌های به روز سازه‌ای در راستای احترام حداکثری به ارزش‌های زمینه به عنوان استراتژی‌های اصلی طراحی تبیین گردید.
رویکرد “نشانه‌ای” نیز با افزایش خوانایی شهری، منجر به دعوت‌کنندگی، جذب جمعیت فعال و افزایش حضورپذیری شهروندان در بستر طرح می‌گردد که به دنبال آن، توجه به سیرکولاسیون و پویایی حرکت در سایت، تعامل شهروندان با بستر طراحی، امکان برخورداری از پرسپکتیوهای متنوع و لمس منظر طبیعی و فرهنگی از تمام جهات به عنوان دسته‌ای دیگر از راهبردهای طراحی حاصل شد.
ایده‌ی محوری در هدایت طرح، با هدف پاسخگویی به استراتژی‌های طراحی، بهره‌گیری از مفهوم “بذر” به عنوان واحدی برای رشد بوده است.
ماهیت بذر تکثیر می‌باشد. این واحد در بسترهای گوناگون می‌نشیند، ریشه می‌دواند، سبز می‌شود، رشد می‌کند و ماندگار می‌گردد. مفهوم بذر را در معماری می‌توان به مثابه واحدی برای تولید و تکثیر فضاهایی با ریشه و هویت مشترک و در عین حال ویژگی‌های حصولی متفاوت انگاشت. بدین صورت در فضاهایی که از یک بذر یکسان حیات گرفته‌اند، این کنه مشترک قابل رد یابی بوده ولی در فرایند رشد، به تناسب ویژگی‌های بستر و عملکرد‌های ضمنی که به واسطه‌ی مکان گزینی‌شان در آن بستر به خود گرفته‌اند تفاوت‌هایی کالبدی نیز به ضرورت قابل مشاهده می‌باشد.

تجلی مفهوم کلی بذر را می‌توان در فرم هندسی “دایره” در نظر گرفت. همنهشتی این فرم با قابلیت رشد و تکثیر مفهوم بذر می‌تواند در عین پاسخگویی به راهبرد‌های اصلی طراحی، نیازها و سرمشق‌های ضروری دیگر را با توجه به پتانسیل‌های بستر طراحی پشتیبانی نماید.

معماری معاصر ایران : شهرسازی و طراحی منظر

__________________________________________________            

عملکرد : طراحی شهری/محیطی ارتباط آستان امامزادگان با رود دره فرحزاد
معماران اصلی : محمد سمیعی-ثنا یزدانی– شفق جاویدی-مهدی صافی
کارفرما : سازمان نوسازی شهرداری تهران
آدرس پروژه : ایران-تهران – منطقه فرحزاد – آستان امام زادگان عینعلی و زینعلی
تاریخ طراحی : مهر 1398
جوایز کسب شده توسط پروژه ملی و بین المللی :
تقدیر ویژه‌ی هیئت داوران برای مسابقه‌ی طراحی محیطی امامزادگان با رود دره فرحزاد