موزه‌ی ایران باستان (1316 ه.ش) تهران- ایران، اثر آندره گدار
خانه‌ی شماره‌ی 9 اثر محمد اتفاق، احمد اتفاق

مرکز هنرهای تجسمی

گروه معماری OPEN

Art Vessels

OPEN Architecture

در سال ۲۰۱۸، OPEN ماموریت یافت تا یک مجموعه تجاری در حال ساخت واقع در مرکز پکن را به یک مرکز هنری تبدیل کند.

OPEN Architecture یک دفتر معماری پیشرو در چین است که با هدف خلق فضاهایی خلاقانه و پایدار تاسیس شده است. این دفتر به رهبری معماران برجسته‌ای چون “شین پنگ” و “لیو تنگ” شناخته می‌شود و به خاطر طراحی‌های نوآورانه و رویکرد اجتماعی‌اش معروف است. یکی از ویژگی‌های بارز این گروه معماری، تاکید بر تعامل فضا با جامعه و محیط زیست است. این دفتر در پروژه‌های خود از مواد بومی و تکنیک‌های سنتی استفاده می‌کند و در عین حال فناوری‌های نوین را به کار می‌برد. این ترکیب باعث می‌شود تا فضاهایی خلق شود که نه تنها زیبا و عملکردی هستند، بلکه با نیازهای جامعه نیز همخوانی دارند. به عنوان مثال، پروژه گالری مارپیچی در پکن، یک نمونه عالی از طراحی این مجموعه است. این پروژه با هدف ایجاد فضایی برای نمایش هنر و فرهنگ، با استفاده از متریال‌های محلی و طراحی هوشمندانه، فضایی منعطف و کارآمد را ایجاد کرده است. آن‌ها همچنین به مسئله پایداری اهمیت ویژه‌ای می‌دهد و در طراحی‌های خود به بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش اثرات زیست‌محیطی توجه می‌کند. این رویکرد نه تنها به بهبود کیفیت زندگی کاربران کمک می‌کند، بلکه به حفظ محیط زیست نیز می‌انجامد. عملکرد این مجموعه به عنوان یک الگو در دنیای معماری مدرن شناخته می‌شود و با ترکیب سنت و مدرنیته، فضاهایی خلاقانه و معنادار را برای جامعه فراهم می‌آورد. این دفتر نه تنها به خلق ساختمان‌های زیبا بلکه به تاثیرات اجتماعی و فرهنگی معماری بر جامعه نیز توجه دارد.

در سال ۲۰۱۸، OPEN ماموریت یافت تا یک مجموعه تجاری در حال ساخت واقع در مرکز پکن را به یک مرکز هنری تبدیل کند. مشتری تصمیم گرفته بود که ساخت و ساز را ادامه دهد— پایه‌گذاری در میانه راه بود— در حالی که این مجم.عه معماری به طور کامل نحوه عملکرد ساختمان و طراحی داخلی آن را بازطراحی کرد. آن‌ها به طور نزدیک با ساخت و ساز در حال انجام همکاری کرد تا هدررفت منابع را به حداقل برساند و فضای داخلی را بدون تغییرات عمده در نمای ساختمان یا سیستم ساختاری، دوباره سازماندهی کرد. فضاهای تجاری پیچیده و سینما به یک اکوسیستم فرهنگی برای نمایشگاه‌های هنری، اجراها، کارگاه‌ها، فروشگاه‌های موزه و رویدادهای چندمنظوره تبدیل شدند. این پروژه یک آزمایش منحصر به فرد در نوسازی شهری بود— تجدید بنا در میانه ساخت یک ساختمان جدید. فرآیند طولانی ساخت و ساز معمولا شاهد تغییرات غیرمنتظره در زمینه اجتماعی-اقتصادی و به تبع آن، نیازهای مشتری است. برای این دفتر معماری، این پروژه چالشی جالب تحت شرایط پیچیده بود. در حالی که هدررفت و تاثیرات زیست‌محیطی را به حداقل می‌رساند، معمار تجربه‌های هیجان‌انگیزی را خلق کرد و امکانات جدیدی را برای عملکرد ساختمان فراهم ساخت. با این حال، تاخیرهای غیرمنتظره از جمله پاندمی COVID تاثیر قابل توجهی بر ساخت و ساز گذاشت. در حالی که چالش‌برانگیزترین وظیفه تحول فضایی به طور کامل محقق شد، فقط لابی و فضاهای اصلی گردش عمومی به طور کامل آماده‌سازی شده‌اند و سایر فضاها تنها به حداقل آماده‌سازی رسیده‌اند. از دیدگاه معمار، این موضوع ناامیدکننده است با توجه به تلاشی که صرف طراحی شده است. با این حال، در زمینه نوسازی شهری، این پروژه هنوز یک آزمایش معنادار و نوآورانه در انعطاف‌پذیری و سازگاری باقی می‌ماند. این پروژه در نزدیکی چی‌چی‌کوه، حدود ۲.۵ کیلومتر از شهر ممنوعه، و با نمای مستقیم به معبد آسمان که تنها یک کیلومتر از نقاط مرتفع‌تر فاصله دارد، واقع شده است. این مکان منحصر به فرد بین مرکز تاریخی شهر و شهر جدید، الهام‌بخش مفهوم اصلی OPEN برای پیوند دادن تاریخ و آینده از طریق هنر و صنایع دستی بود.

ساختمان تجاری اصلی دارای چیدمان فضایی پیچیده و گردش‌های نامنظم بود، شامل مناطق تجاری زیرزمینی، سینما، یک راهرو خروج به طول ۱۰۰ متر و یک تراس بام که به گوشه خیابان مشرف به معبد آسمان بود، اما کاملا توسط تجهیزات اشغال شده بود. موفقیت شرکت معماری OPEN در تبدیل سینمای IMAX به ابعاد ۲۰x۱۵x۱۶ متر به یک حیاط مرکزی— گالری مارپیچی— به وقوع پیوست. این فضای مکعبی که با سقف درخشان روشن شده است، فضاهای مختلف هنری را به هم متصل می‌کند و خود نیز به عنوان فضای نمایش و اجرا عمومی‌ترین عملکرد را دارد. طراحی چند سطحی تجربه‌ای مشابه تماشای تئاتر را ایجاد کرد. سالن‌های سینمایی دیگر به “ظروف” هنری منحصر به فرد برای تجربیات متنوع تبدیل شدند. جعبه سفید به عنوان یک گالری معاصر عمل می‌کند، در حالی که جعبه چوبی هم به عنوان فضای نمایش و هم فضای اجرا فعالیت دارد. گالری طولانی، که قبلا راهرو خروج به طول ۱۰۰ متر و ارتفاع ۷ متر بود، به فضای نمایشی خطی تبدیل شد که از طریق نمای شیشه‌ای از زمین تا سقف خود با شهر تعامل دارد. اتاق نمایش یک تئاتر جعبه سیاه چندمنظوره با دو صفحه نمایش پروژکتور است. یکی از پروژکتورها برای استفاده داخلی است، در حالی که دیگری محتویات خود را از طریق یک صفحه نمایش نیمه‌شفاف به شهر نشان می‌دهد و رویدادهای داخلی را به محیط شهری متصل کرده و فضای عمومی اطراف را فعال می‌کند. سولاریوم در طبقه چهارم، با سقف شیشه‌ای شیب‌دار درخشانش، فضایی پر از گیاه برای نمایشگاه‌ها و رویدادهای اجتماعی است. در کنار آن، کتابخانه‌ای وجود دارد که فضایی خطی با رنگین‌کمانی و پنجره‌های شیشه‌ای از زمین تا سقف دارد و به بولوار شهر مشرف است. استودیو هنر، که به کتابخانه متصل است، به عنوان فضایی انعطاف‌پذیر برای کارگاه‌ها عمل می‌کند. سولاریوم و تمام این فضاهای کمکی دیگر می‌توانند به طور مستقل یا ترکیبی برای برگزاری رویدادهای بزرگ مانند شام‌های گالا مورد استفاده قرار گیرند. در سال‌های اخیر، جهان تغییرات قابل توجهی را تجربه کرده است که بر تحقق کامل پروژه تاثیر گذاشته است. پس از پیچ و خم‌های بسیار، تحول فضایی— از سینما به ظروف هنری— با موفقیت انجام شده است. همچنین آماده‌سازی داخلی طبقه همکف و فضاهای اصلی گردش عمومی نیز نمایان شده است. لابی اصلی دارای فضایی گرم و خوشایند است، با سقف از چوب ملچ برش گرد و کف از ترزوی نرم‌تن. دیوار شیشه‌ای درخشان ساخته شده از کاغذ دست‌ساز چینی سنتی هم به عنوان نورپردازی و هم به عنوان تقسیم‌کننده فضا عمل می‌کند. صنایع دستی سنتی در سرتاسر فضا به کار رفته است، از کاشی‌های سرامیکی لعاب‌دار، دستگیره‌های در برنزی سفارشی، بلوک‌های متقاطع برای پیشخوان‌های پذیرش، تا پانل‌های تهویه با شکل‌های پیچیده— همه به دقت طراحی و ساخته شده‌اند. یک فرم مثلثی معکوس که بین سقف و کف آویزان است، بازدیدکنندگان را به سمت گالری مارپیچی هدایت می‌کند. انتخاب مواد تجسم‌بخش مفهوم اصلی پروژه است: ترکیب صنایع دستی سنتی با زندگی معاصر. ترکیبی از مواد کلاسیک پکن و فناوری‌های پیشرفته فضایی را ایجاد می‌کند که هم حس آشنایی گرم و هم تازگی دلپذیری را القا می‌کند.

با ورود شهر به مرحله جدیدی از نوسازی شهری، آینده این پروژه هنوز نامشخص است. با این حال، تغییرات اخیر به ساختمان انعطاف‌پذیری، شمولیت و زیرساخت‌های با کیفیت بالا بخشیده است که برای سازگاری با تغییرات عملکردی آینده لازم است. این قابلیت تطبیق بخشی حیاتی از تعهد گروه معماران OPEN به طراحی اجتماعی معنادار و پایدار است — پیش‌بینی تحول فضایی از همان ابتدا، به‌ویژه در دوره‌ای از تغییرات سریع تکنولوژیکی و اجتماعی.

منتقدان درباره پروژه “ظروف هنری” OPEN Architecture نظرات متفاوتی دارند که به چند جنبه کلیدی اشاره می‌کنند:

  1. نوآوری در طراحی: بسیاری از منتقدان به نوآوری و خلاقیت OPEN Architecture در طراحی فضاهای فرهنگی و هنری تاکید دارند. آنها به توانایی این دفتر در ترکیب هنر و عملکرد، و خلق فضاهایی که هم برای هنرمندان و هم برای بازدیدکنندگان جذاب است، اشاره می‌کنند.
  2. ارتباط با جامعه: منتقدان بر این باورند که طراحی‌های این مجموعه به خوبی نیازهای اجتماعی را در نظر می‌گیرد. این پروژه‌ها نه تنها به عنوان فضاهای هنری عمل می‌کنند، بلکه به عنوان مکان‌هایی برای تعامل و تبادل فرهنگی میان افراد مختلف در جامعه نیز شناخته می‌شوند.
  3. پایداری و محیط زیست: انتقادات مثبت دیگری نیز بر توجه معماران این شرکت به مسائل زیست‌محیطی و پایداری متمرکز است. منتقدان اشاره می‌کنند که استفاده از مواد بومی و فناوری‌های پایدار در طراحی، به کاهش اثرات منفی بر محیط زیست کمک می‌کند.
  4. چالش‌های اجرایی: برخی منتقدان به چالش‌های اجرایی این پروژه‌ها اشاره می‌کنند. آنها نگرانی‌هایی درباره تطابق طراحی‌های بلندپروازانه با واقعیت‌های اجرایی و تاثیرات اجتماعی و اقتصادی تغییرات ناگهانی، به ویژه در زمان‌هایی مانند پاندمی COVID دارند.

در مجموع، منتقدان به طور کلی OPEN Architecture را به خاطر رویکرد نوآورانه و توجه به جوانب اجتماعی و محیطی طراحی‌هایش تحسین می‌کنند، در حالی که چالش‌های اجرایی و پایداری پروژه‌ها نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.


مدارک فنی