رابرت موریس: «سادگی در شکل، الزاماً به معنای سادگی در تجربه نیست. در واقع اشکال واحد و یک‌شکل، رابطه‌ی هنری را تنزل نداده بلکه برعکس، به آن نظم و ساختار واحد می‌بخشند. اگر طبیعتِ قاطع و سلسله‌مراتبیِ اشکال واحد به صورت پیوسته عمل می‌کند، این بدان مفهوم نیست که معانی و روابط تشریحی مقیاس، تناسب، تنوع و غیره حذف میشوند. اتفاقاً برعکس، این روابط هم به طور مستقل و هم در همبستگی با یکدیگر، در کلیت یک اثر مینیمالیستی حضور دارند.»

بنای حاضر حاصل طراحی ساختمان مسکونی مینا واقع در قطعه زمینی به مساحت 580 مترمربع در نیاوران تهران، با مساحت زیربنای 2420 مترمربع در هفت طبقه، شامل پنج واحد مسکونی در پنج طبقه‌ی بالایی و دو طبقه‌ی همکف و زیرزمین با کاربری لابی اصلی، پارکینگ، فضای استخر، تأسیسات، سرایداری و انبارهای مجموعه بوده است.
سازه‌ی پروژه، فلزی پیچ‌ومهره با سقف‌های کامپوزیت بتنی است؛ سقف‌های کامپوزیت علاوه بر امکان پوشاندن دهانه‌ی بزرگ با ضخامت کم، موجب سبک شدن اسکلت ساختمان گشته است. همچنین برای احتراز از حضور بادبندها در جداره‌ی اصلی و جهت ایجاد پنجره‌های بزرگ با دید مناسب شمال و جنوب، مهندس محاسب قاب‌های صلب را در دو جبهه‌ی کناری جانمایی کرده است.
سیستم تأسیسات سرمایشی، چیلر تراکمی مرکزی و گرمایش پروژه نیز بر اساس سیستم موتورخانه‌ی مرکزی و مبتنی بر آب گرم تأمین می‌شود که در فضاهای عمومی، به صورت گرمایش از کف و در واحدهای مسکونی، فن‌کویل‌های کاستی سقفی می‌باشد.
تمامی داکت‌های تأسیساتی و سیستم‌های تکمیلی تأسیساتی به صورت متمرکز در قسمت تاریک پلان جانمایی شده‌اند.
وحدت در کثرت
ساختمان‌های شهری تهران قرار است بناهایی 4، 5 و 6 طبقه باشند، پس آینده‌ی سیمای شهری ما به شکل کوچه‌هایی مملو از بناهایی است که –به دلیل قیمت بالای زمین و جهت صرفه‌ی اقتصادی- تمامی سطح قابل ساخت آنها مورد استفاده قرار گرفته و به فضای داخلی اختصاص یافته‌اند. به این ترتیب، اغلب آن‌ها دارای حجم‌های تخت هستند. از سوی دیگر، به دلیل رقابت در بازار املاک، وجه تمایز ساختمان‌های مسکونی، گویای کیفیت فضای زندگی نبوده و اغلب این تمایز تنها به نما محدود می‌شود.
به این ترتیب پتانسیل پوشش ساختمان‌ها به دلیل نبود مقررات مشخص و همچنین تعدد سلیقه، منجر به آشفتگی بصری نماها، سیمای شهری و کوچه و خیابان‌های محل زندگی ما شده است، به طوری که وحدت و هماهنگی هیچ‌گاه حتا بین دو ساختمان کنار هم نیز به چشم نمی‌خورد.
از مهم‌ترین عواملی که ایده‌ی اولیه‌ی پروژه را شکل داد، قرارگیری سایت در کوچه‌ای مملو از مجموعه ویلاهایی چندین‌ساله و میراث معماری یک نسل قبل بود.

این پروژه اولین نوسازیِ محدوده بود و با مسئولیت اولین خط بر یک تکه کاغذ سفید همراه بود. باید ایده‌ی الگویی به دست می‌آمد که هم بتواند دست طراحان بعدی پلاک‌های مجاور که دیر یا زود ساخته می‌شوند را برای سرودن غزل خود باز بگذارد، و هم بتواند سیمای کلی هماهنگ معاصر را ایجاد کند. هر پلاک نوسازی‌شده از این پس همچون خطوط تشکیل‌دهنده‌ی یک بارکد خواهد بود که در عین ویژگی متمایز با دیگر اجزا، باید به صورت یک کل درک شوند؛ الگویی که به جای یک معبر ملال‌آور، فضایی هماهنگ و یک کلیت منسجم ایجاد کند.

بر همین اساس، طرح به‌عنوان الگو از حجمی مکعب‌گونه، مرکب از دو قسمت کلی که در هم‌نشینی با هم از ویژگی‌های متمایز اما هماهنگ برخوردارند، تشکیل شد که این ایده‌ی دوتایی در سازماندهی فضایی پلان‌ها و واحدها نیز ادامه یافت. نوآوری نما در هندسه، طرح دستی‌گونه و کاربرد جدید از مصالح متداول همچون سنگ پلاک است.
با توجه به پتانسیل ایجاد عمق یک‌ونیم متری، چگونگی ارتباط میان سطح و عمق و تضاد آنها از اهداف طرح بود. به این منظور سه لایه حجم و سیمای کلی، دو قسمت هم‌نشین را تشکیل دادند و جایگزین صفحه‌ی خالی در بدنه‌ی شهری شدند، به این ترتیب با ایجاد نمایی چندبُعدی، پویایی مناسبی حاصل شد.
لایه‌های اصلی
جداره‌ی عمیق: قسمت سمت راست نما به مجموعه‌ای از جعبه‌های تکثیرشده تبدیل شد و رویه‌ی جعبه‌ها به‌عنوان تراس، نمای قابل سکونت را ایجاد کرد.
جداره‌ی منظم: در قسمت سمت چپ از هندسه‌ی خطی برای نظم بصری استفاده شده و رنگ سفید برای کاهش وزن بصری مؤثر واقع شد.
جداره‌ی کم‌ضخامت: پوسته‌ی کم‌ضخامت به‌عنوان زمینه و بستر اصلی طرح، دربرگیرنده‌ی هر دو قسمت است که جهت تشدید عمق با رنگ تیره تعریف شده است.
لایه‌های فرعی
– پیش‌آمدگی‌هایی که با استفاده از حداکثر عمق به سمت شهر رو کرده و با مدول بزرگ تکرارشونده‌ی منظمی رشد و تکثیر یافته‌اند.
– برای ایجاد بافت بر روی سطح، با استفاده از فرورفتگی‌های بارکدی، نمای تخت دوبعدی به نمای سه بعدی تبدیل شد. این فرورفتگی‌ها برای اینکه در هوای آلوده‌ی شهر تهران کمتر کثیف و پیر شوند، عمودی انتخاب شده‌اند.
سازماندهی پلان
در ابتدا قرار بود ساختمان با چهار طبقه‌ی مسکونی طراحی شود. به همین دلیل برای استفاده‌ی بهینه از نور و منظر، واحدها به شکل دوبلکس شمالی-جنوبی طراحی شدند. با اخذ مجوز طبقه‌ی پنجم، بحث اضافه شدن یک طبقه‌ی مسکونی و انطباق آن با بنا چالش جدیدی را به وجود آورد.
این طبقه به صورت یک واحد فلت با همان کلیت پلان، اما در یک سطح، در طبقه‌ی بین واحدهای دوبلکس جا گرفت. جداره‌ی خارجی جنوبی آن هم برای تقویت ساختار نما با یک عقب‌نشینی و یک تراس سراسری طراحی شد.
تقسیم نما به دو قسمت در پلان نیز ادامه یافت. زمین پروژه روی محور شمالی-جنوبی از وسط به دو نیم تقسیم شد که هریک از واحدها دسترسی به نور و استفاده از نما در هر دو جبهه را داشته باشند. نور و دسترسی با توجه به عمق 25 متری، طبق قانون “محدوده‌ی ساخت شصت درصد به‌علاوه‌ی دو” مهم‌ترین چالش سازماندهی پلان طرح بود.
قرار گرفتن توده‌ی خدماتی و ارتباطی در مرکز و فاصله گرفتن از جبهه‌های نور باعث آزاد شدن دو جداره‌ی نورگیر برای تأمین سطوح مورد نیاز شد، و فاصله گرفتن توده‌ی اصلیِ ارتباطی از دیواره‌های جانبی و قرار گرفتن در مرکز پروژه باعث ارتباط بین دو بخش پلان هر واحد گشت. ارتباط عمودی هر واحد –جهت جداکردن عرصه‌ی خصوصی و عمومی پلان از یکدیگر- در همان توده‌ی خدماتی ارتباطی قرار گرفت، به طوری که این فضا، هم به‌عنوان مکث فضای ورودی است و هم مَفصل ارتباط عمودی و افقی می‌باشد. برای استفاده‌ی حداکثری از نور جبهه‌ی شمالی، نورگیرهای مستقلی با ایجاد برش در حجم و پلان ایجاد شد.
روابط در پلان‌ها به واسطه‌ی مصالح تعریف شده‌اند که در امتداد هم شکل گرفته‌اند. شفافیت ایجادشده در روابط موجب شد تا طرح باعث القای احساس محدودیت فضایی نشود. فضاهای داخلی برای حفظ جذابیت خود در طی سالیان آتی، ساده و بی‌پیرایه انتخاب شده‌اند و انتخاب مصالح و رنگ به گونه‌ای بوده که معماری به‌عنوان یک زمینه‌ی خنثی، صفحه‌ای سفید را رقم بزند که هرکس مطابق سلیقه‌ی خود توانایی نوشتن بر آن را داشته باشد. این حجم خالص با وجود سادگی، با تأکید بر جزئیات اجرایی همراه بوده است.

معماری معاصر ایران : مسکونی،  طراحی داخلی 

___________________________________            

نام پروژه: ساختمان مسکونی مینا
معماران: زهرا آرمند و مصطفی امیدبخش (دفتر معماری رویداد)
طراح و معمار داخلی: زهرا آرمند و مصطفی امیدبخش (دفتر معماری رویداد)
مجری: دفتر معماری رویداد
مساحت زمین: 580 مترمربع
زیربنا: 2420 مترمربع
محل پروژه: نیاوران، خیابان همایون‌فر
تاریخ طراحی و ساخت: 1391-1389
سایت: www.rooydaad.com
ایمیل: info@rooydaad.com