دفـاتر عمـومی
Public Offices
متن از گیدو موسانْـته

ایده­‌های طرّاحی در «فضاهای عمومی» بیش از هر حوزه­‌ی دیگری بسط و گسترش یافته، چراکه این حوزه از دغدغه­‌های اصلی تفکّر مدرن است. و بدیهی­ست که این ایده‌­ها بیشتر هم دستخوش تغییر شده باشند، کمااینکه دیگر محدود به مکانی فیزیکی نیستند، بلکه به واقعیّت‌هایی مجازی تبدیل شده­‌اند که در آن هر کسی حق رفت و آمد دارد. نکته­‌ی مهم بعدی این است که این کانسپت‌ها گسترش داده شده‌­اند تا بسترهای بیشتری را بپوشانند. وسیعتر شدن ایده‌­ی امرِ «عمومی» بر استحاله‌­ای که اخیاراً در دفاتر و محل‌های کار دیده می‌­شود نیز تأثیر مستقیم داشته است. فضای خصوصی که دسترسی به آن فقط محدود به مالک و یا منحصر به افراد خاصّی­ست، اکنون به مفهومی باز، سیّال و با توانایی دوچندان تبدیل شده؛ مثلاً می‌­تواند به‌­راحتی از خطوط زیرزمینی تلفن عبور کند و روی صفحه­‌ی لپ­تاپی که روی میزی بین آشپزخانه و اتاق نشیمن قرار گرفته ظاهر شود. به بیان دیگر، آنچه اتّفاق می­‌افتد استحاله­‌ی خاموش فضاها و ساعت‌های کاری­ست که نه تنها برای ارتباطات با دنیای بیرون حائز اهمیّت است، بلکه بر شیوه‌­ی ارتباط و تعامل انسان‌ها نیز تأثیر بسزایی دارد. پس بی­‌دلیل نیست که معماران امروزه با این شور و هیجان در باره­‌ی ایده‌­ی گشوده بودن به جهان حرف می‌­زنند، و هدفشان هم دستیابی به عمق سازه­‌ی ساختمان نیست (چه به شکل استعاری و چه به اشکال دیگر)، بلکه فقط به نمای آن دست می­‌برند و آن را هر چه بیشتر اثیری، فرّار و یا برای نگاه بیننده قابل نفوذ می‌­سازند. سبُکی­‌ای که حاصل می­‌شود معمولاً به‌­یادماندنی­ست و افزایش قابل توجّه حجم ساختمان را در پی دارد.
در مقابل، طرّاحی داخلی و طرّاحی تجهیزات و اجزای دفترها تأویل دقیقتر و حسّاس‌تری را به ایده­‌ی متعارف از فضاهای عمومی وارد می‌­کند. با تسهیل امکان اعمال تنظیمات شخصی در محلّ کار، یعنی انعطاف‌­پذیری و پویایی هر چه بیشتر دفاتر، به نظر می­‌رسد محصولات تولید شده برای این اماکن هر چه بیشتر ظرفیّت تأویل و بازنمایی مجدّد فضاها را پیدا می‌­کنند. و اکنون شاهد کاهش چشمگیر محصولات مدولار هستیم، که از بزرگترین تا کوچک‌ترین آنها را در بر می­‌گیرد؛ و نیز توجّه دوباره‌­ای که اخیراً به راحت بودن، و همچنین به سیستم‌های جداکننده‌­ی منعطف و پویا مبذول می­‌شود. ما شاهد تولّد موادّ و مصالح جدید، ترکیب رنگ‌ها و نور با در نظر داشتن سبُکی هستیم که تا چندی پیش تنها برای فضاهای زندگی به کار می­رفت؛ فخامت فضاهای کاری جدید هم بر کیفیّت کار و هم کیفیّت زندگی به طور کلّی تأثیر مثبت گذاشته است. اینطور نیز می‌­توان گفت که این امور از «اجزایی یک­بارمصرف» به منابعی گشوده تبدیل شده­‌اند؛ سبُکی، عینیّت یافتن و گشوده بودن تا مغز استخوان شالوده‌­ی طرّاحی‌های سازه‌­ها تأثیر گذاشته است. خلاصه اینکه ابعاد عمومی که بر اماکن و فضاهای کاری تأثیر گذاشته، طبیعت امور را نیز متحوّل ساخته است.

سـادگی پیراسته
اغلب اوقات در حوز‌ه­‌ی طرّاحی صنعتی، به طبیعت منعطف و مدولار اجزاء، با فُر‌م‌های پیراسته و ترکیب‌­بندیِ طرّاحی مقارن توجّه نمی‌­شود، و چه بسا که در تضاد با آن قرار می‌گیرد. امّا یکی از خصوصیات برجسته‌­ی پِگاسو، که یکی از محصولات جدید آلِئا است، و توسّط فیلیپّو و ماریو آنتونِل طرّاحی شده، ترکیب تنوّع عملکرد و فُرم‌های ظریف و پیشرفته است.
پگاسـو که یک سیستم آمـاده‌­ی استفاده با محتوای فنّی پیشرفته است، با تنظیماتی که در حین منعطف بودن طرّاحی اساسی و منسجمی دارد، به الزامات متفاوت و متعدّد دفاتر معاصر پاسخ می‌­دهد. سادگی سازه­­‌ی آن، تنظیمات مختلف و متفاوتی را ممکن می‌­سازد ــ از میز کار استاندارد تا تنظیمات سلسله‌­ای پیچیده، راه حل‌های ساده و فخیم مدیریتی و فضاهای کنفرانس با فرمت‌های مربّع یا مستطیل­‌شکل. پگاسو سازه­‌ای فلزّی و لوله­‌ای با مقطعی مستطیلی دارد. میزهای پگاسو در رنگ‌های مختلف و طیف وسیعی از لوازم جانبی عرضه می­‌شوند.

کیفیّت بالای زندگی
طرّاحی فُرم‌های منسجم، فخامت، نوآوری و پایایی اکولوژیک جنبه­‌هایی از طرّاحی صنعتی هستند که نمی­‌توان به آن بی‌­اعتنا ماند. کمپانی آرپِر بیست سال پیش طرح‌های خود را بر این اصول بنا کرد، و در نتیجه در سطح بین­‌المللی صاحب اعتبار فراوان شد. طیف وسیع محصولات که عمدتاً میز و صندلی هستند، با زیبایی­‌شناسی متفاوت، هیجان‌­انگیز و خلاق و تنوّعی که کیفیّت را هم در خانه­‌ها و هم در ادارات به شکل چشم‌گیری بالا می‌­برند. آخرین و جدیدترین محصولاتی که به کاتالوگ این شرکت اضافه شده بخصوص محیط منزل و دفاتر اداری را گرمتر و پذیراتر می­‌کنند. مواد به کار رفته در محصولات عبارتند از: پلی­‌اوراتان، پلی‌­تیلن، پلی­‌پروپیلن، چوب، فولاد و آلومینیم.

بذرهـای یک زمان حـال جدیـد

یافتن فضاهایی که ایده و احساس «زمان حال» را به اندازه‌­ی دفتر کار به شکل بی­‌واسطه و تأثیرگذار ارائه کند، دشوار است. به نظر می‌­رسد این محل‌های کار درست مانند یک حسگر از ظرفیّتی طبیعی برای جذب و ثبت دینامیک‌ها و گذشت زمان و برگرداندن آنها به زبان فیگورهای فضایی و گاهی هم به «سبک» معماری و طرّاحی داخلی برخورداند. یکی از خصوصیات شرکتی مانند آرکیوتّی، که یک برند معروف در این حوزه است، قابلیت معرّفی مداوم با قدرت تأثیرگذاری بالا، المان‌های جدید مبلمان اداری، ایده‌­ها و محصولاتی­ست که قادرند در عین نوآوری با کاراکتر و کیفیّات دوره­‌ی معاصر خود هماهنگ باشند. نمونه‌­ای که در عمل بسیار خوب جواب داده، دِدالوس است؛ یک سیستم جدیدِ مفصل­‌بندی‌­شده که آخرین دستاورد کمپانی­ست و بی­شک قدمی به جلو محسوب می‌­شود، که هم به لحاظ بصری فوق­‌العادّه زیباست و هم به لحاظ تکنولوژی به کار رفته در آن بسیار پیشرفته و دقیق است.
دِدالوس یک مدل تکوین­‌یافته از سیستم وولو (Volo) (که در انتخاب اسم «اسطوره‌­ای» آن نیز منعکس شده) است که با انعطاف‌­پذیری بسیار و قسمت‌های متنوّع و همچنین ظرفیّت بالای آن برای تطابق با طیف متنوّعی از فضاهای کاری تعریف شده است و فخامتی قابل تحسین را به نمایش می‌­گذارد.

تکامل فُرم‌ها
طرّاحی صنعتی در طول سی سال گذشته دست‌خوش تغییرات اساسی متعدّدی شده است، هم به لحاظ فُرم و هم تکنولوژی؛ این تغییر بیشتر به نوعی استحاله شبیه است، و تحوّلی درونی­ست در دی­ان­اِیِ اشیاء. قسمت قابل توجّهی از این تغییرات توسّط کمپانی‌هایی مانند مِتیس صورت گرفته که از کمپانی‌های تخصصی ساخت مبلمان اداری است. واحدهای تحقیق و تولید پیشرفته‌­ی متیس بنیانی برای این استحاله در فُرم، مواد و کارکرد هستند. یک نمونه­‌ی بارز از آنچه گفته شد، یک مجموعه‌­­ی مخصوص دفاتر مدیریت، به نام دِلتــا است که از یک واحد ذخیره و کتابخانه به همراه یک میز زیبا و خوش‌­ترکیب و یک سیستم جداکننده­‌ی متحرّک به اسم اِوو (EVO) تشکیل شده است. مواد و رنگ‌های مختلفی که در مدل‌های این مجموعه به کار رفته برای دفتر هر مدیر حسّ و حالی منحصر به فرد را خلق می‌­کند.

سیستم‌هـای کاربـردی

مبلمان، ملحقّات و تجهیزات برای دفاتر اداری حکم نرم‌­افزار برای کامپیوتر را دارند. دقیق‌تر بگوییم، آخرین محصول شرکت تارگِت (Target) (شاخه­‌ای از کمپانی فرتسا (Frezza) ) طرّاحی شده توسّط سرجو لئون، سیستم‌های کاربردی بسیار پیشرفته و تحوّل یافته‌­ای هستند. سری جدید درایو (Drive) محصول بررسی و تحلیل دقیق پیشرفته‌­ترین کارگاه‌هاست. سری‌های کلیپ (Clip) و لینک (Link) که اکنون با مواد و فُر‌م‌های متنوّع موجود است، به کیفیات کاربردی، یک احساس ظریف و در عین حال پخته‌­ی زیبایی‌شناسانه نیز افزوده است. تمام جزئیّات کلیپ برای ارائه­‌ی بالاترین حدّ ممکن عقلانیّت مورد مطالعه قرار گرفته است. با وجود این قابل تنظیم بودن این میز، ترکیب‌های بسیار متنوّعی را می­‌توان به وجود آورد.

سـادگی مفصل‌­بندی شـده

در دنیای طرّاحی و معماری یک مکتب فکری وجود دارد که پیروان آن معتقدند در پسِ موفّق‌ترین و متعادل‌ترین آثار یک هسته­‌ی مرکزی وجود دارد. این هسته در واقع یک عنصر ساده است که سایر اجزا و قطعات از آن شکل می‌­گیرند.
لایه (Layer) که توسّط پائولو فاوارتّو طرّاحی شده، قطعاً به این مقوله تعلّق دارد. طرّاحیِ لایه از ایده­‌ی مرتبط بودن با یک هسته‌­ی مرکزی نضج گرفته است: یک پایه با لوله­‌ی فولادی با المان‌های ویژه. این میز را هم عمودی می‌­توان تنظیم کرد و هم افقی. به لطف کانسپت بسیار ساده، لایه بسیار منعطف است و قابل انطباق با هر محیط کاری.

نُـرم و فُـرم

دست‌ه­ای از اشیاء، به عنوان مثال صندلی‌های اداری، وجود دارند، که نمی­‌توان آن‌ها را جدا از نُرم متعارف به شکل افراطی تغییر داد. صندلی بی (Bea Chair) (طرّاحی شده توسّط دُریانا و ماسّیمیلیانو فوکْساس) بر اساس یک کانسپت جذّاب و البتّه همان فُرم متعارف ولی با محاسبات ریاضی پیچیده ساخته شده است. مکانیسم‌های پیشرفته و ارگونومیک که حرکت آن را امکانپذیر می­‌کنند در درون صندلی مخفی شده‌­اند. صندلی بی در دو نسخه تولید می‌­شود، یکی برای دفاتر اداری و دیگری برای «کار بیرون» که در واقع برای خلق یک صندلی مناسب برای منزل تغییراتی روی آن انجام شده است. صندلی آیره جونیور (Aire Jr) (طرّاحی شده توسّط استفانو گِتسِل) نیز نمونه­‌ای جالب از تعادل زیبا بین فُرم و تکنولوژی­ست. پایه­‌ی آن در دو نوع کروم یا رنگ‌­شده موجود است.

حسّـاسیّت خطّـی

معمولاً هندسه یا ترکیب خطّی در فضاها یا اشیاء را خصوصیّاتی در تضادّ با ویژگی‌های «جسمی» مانند حسّاسیّت، انعطاف‌­پذیری یا حتّا فخامت می­‌دانند. امّا تعادلی ظریف بین این دو بُعد بیانی را می‌­توان در محصولات طرّاحی شده توسّط رائول باربیِری برای رِکسایت دید.
آلِکسا، سریِ صندلی‌های سبک و جالبی است که اخیراً نسخه‌­ی دسته­‌دار آنها نیز تولید می­‌شود. سازه­‌ی سبُک و سیّال آن از جنس آلومینیوم است که به شکل پولیش خورده و رنگ شده عرضه می‌­شود. طیف رنگ‌های آن عبارتند از: آلومینیومی، سفید، طوسی، شنی، بوردو و توتونی. مسند و پشتی، از جنس پلی­پروپیلن، یا همرنگ سازه است یا به رنگ‌های سفید، سیاه، بوردو، قهوه‌­ای تیره، یا چرم به رنگ کونیاک.