خانه‌ی مکعب؛ خانه‌ای برای ایرانیان امروز ،اثر دفتر معماری هرم

امروزه پس از گذشت سال‌ها، ایرانیان برای خانه‌های قدیمی خود احترام قائل هستند و از آنها به نیکی یاد می‌کنند؛ خانه‌هایی که در آنها انسان احساس تعلق و آرامش داشت و با ایجاد حریم و سلسله‌مراتب دسترسی، به ویژگی‌های روحی انسان توجه بسیار می‌کرد. عنصر اصلی خانه‌ها، فضای تهی میانی بود که حیاط مرکزی نام داشت و عملکردها به دور این حیاط شکل می‌گرفت. ویژگی اصلی این خانه‌ها درون‌گرایی، خلوص و سادگی، نور‌گیری و تهویه‌ی مرکزی بود. این خانه‌ها، با توجه به زمینه‌ی جغرافیایی و فرهنگی مردم ایران شکل می‌گرفت. ولی امروزه با افزایش جمعیت و پدیده‌ی جهانی شدن، این خانه‌ها جای خود را به آپارتمان‌های مسکونی داده‌اند.
ایرانیان امروزه علاوه بر اینکه در راستای جهانی شدن حرکت می‌کنند، به زمینه‌ی تاریخی و فرهنگی خود نیز توجه دارند. مردم امروز ایران، نیازمند خانه‌هایی هستند که بتواند در راستای مدرنیته، تکنولوژی و همگام با جهان حرکت کند و همچنین برداشتی تازه از فضاهای قدیم ایران داشته باشد. باز‌تعریفی از زمینه‌ی فرهنگی، جغرافیایی و اجتماعی ایران نیاز است. پروژه‌ی حاضر، تلاشی است در جهت برقراری ارتباط بین معماری گذشته‌ی ایران با معماری معاصر جهان و دیالوگی بین کیفیت‌های فضایی معماری ایرانی با ویژگی‌های معماری مدرن مانند شفافیت، برون‌گرایی، امتداد طبیعت و استفاده از تکنولوژی می‌باشد.
این پروژه، محصولی را ایجاد خواهد کرد تا کاملاً با زمینه‌ی جغرافیایی و فرهنگی ایران هماهنگی داشته باشد و سعی می کند خود را با معماری معاصر هماهنگ کرده و به دنبال کشف فضاهایی جدید بین این دو کیفیت فضایی برای زندگی انسان باشد. خانه علاوه بر اینکه کاملاً با طبیعت و شهر دیالوگ برقرار می‌سازد و امکان امتداد آن را فراهم می‌کند، دارای حریمی است که در معماری ایرانی وجود داشته است. اصلی‌ترین قسمت پروژه، فضای تهی مرکزی است که فضای بین معماری مدرن و معماری سنتی ایران دارد. این فضا، مسئله‌ی دید به آسمان و مناظر اطراف، نور‌گیری و تهویه‌ی خانه را تأمین کرده و عملکردهای مختلف خانه به دور این فضا شکل می‌گیرد. پروژه با توجه به معماری ایرانی، دارای خلوص، سادگی و درون‌گرایی است و هیچ‌گونه بازشوی مستقیمی به بیرون وجود ندارد، از طرف دیگر، در هماهنگی با معماری معاصر، دارای سیالیت، شفافیت و امتداد طبیعت و شهر در خود می‌باشد.
فضای تهی مرکزی با شیشه‌هایی که قابلیت جابجایی دارند، مرز خود را با محیط اطراف ایجاد می‌کند. این ویژگی، علاوه بر اینکه از لحاظ اقلیمی می‌تواند گرما و سرما و تهویه‌ی مورد نیاز برای خانه در هر فصل سال را تأمین کند، پروژه را در تعامل با محیط اطراف قرار می‌دهد؛ بدین صورت که با جابجایی و جمع شدن شیشه‌ها، پروژه خود را کاملاً با محیط و شهر سازگار می‌کند، جزئی از محیط اطراف خود می‌شود و با باز شدن شیشه، حریمی میان پروژه و محیط ایجاد می‌کند. این ویژگی امکان این را فراهم می‌کند که با حفظ دید محیط، پروژه خود را به درون جمع کرده و درون‌گرا شود. به‌طور‌کلی پروژه سعی دارد اشتراکی جدید بین زمینه‌ی فرهنگی و جغرافیایی ایران با فرهنگ جهانی ایجاد کند تا بتواند جوابگوی نیازهای فرهنگی، اجتماعی و روحی مردم امروز ایران باشد.

معماری معاصر ایران: مسکونی

________________________________         

نام پروژه: خانه‌ی مکعب؛ خانه‌ای برای ایرانیان امروز
طراح: مرتضی علی‌نیا مقدم
شرکت طراحی: دفتر معماری هرم
همکاران طراحی: الیکا زارعی، محمد‌رضا افشار، محمد‌رضا عبداللهی
محل پروژه: البرز، کردان، روستای ازنق
سطح زیربنا: 6200 متر‌مربع
تاریخ اجرا: 1394