خانهای برای پدر و مادر، اثر نیما شیوا

این آپارتمان در زمینی کوچک و مستطیل شکل به مساحت 120 متر مربع با بر 8 متر طراحی شد. این زمین در 2کیلومتری شهر ساری در جادهای ساحلی و منتهی به دریای خزر قرار دارد. این بنا شامل سه طبقه بر روی پارکینگ میباشد. به طوری که در طبقه همکف فضای مناسب برای پارک دو اتومبیل پیشبینی شده است. همچنین یک سوییت 20 متری که به مدت 4 سال دفتر کار معمار (نیما شیوا) بوده است نیز در این طبقه طراحی شده است. در طبقه اول یک واحد مسکونی 2 خوابه به مساحت 90 متر مربع طراحی شده. طبقات دوم و سوم شامل یک واحد دوبلکس سه خوابه است که من برای پدر و مادرم طراحی کردم. این خانه به صورت کاملا ساده طراحی شده و در آن سعی بر برآورده کردن تمامی نیازهای خانواده شده است. لازم به ذکر است با توجه به محدود بودن زمین، در طراحی جانمایی فضاهای داخلی، تعداد قابلتوجهی از خانههای به سبک مینیمال ژاپن مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. همونطور که میدانیم در شهرهای ژاپن به دلیل کوچک بودن زمینها، معماران نهایت تلاش خود را میکنند تا از تمامی فضاها به خوبی استفاده کنند .در این پروژه نیز اساس کار بر پایهی نگاه مینیمالیستی بوده تا بتوان با بهرهگیری از نحوه استفاده و نگرش معماران نامدار ژاپنی به مساله کمبود فضا، سعی در تامین تمامی فضاهای لازم برای یک زن و شوهر میانسال نمود. به طور کلی فضاهای داخلی این واحد دوبلکس شامل: نشیمن خصوصی، پذیرایی، ناهارخوری، صبحانه خوری، آشپزخانه، مطبخ، رختشویخانه، اتاق میهمان، حمام، اتاق والدین، اتاق پسر خانواده و همچنین یک حیاط مرکزی میباشند.
همانطور که در بالا اشاره شد در خانههای ایرانی با توجه به اینکه پختوپز به میزان قابل توجهی انجام میشود و غذاهای ایرانی به میزان خیلی زیادی دارای رایحه و عطر هستند. در نتیجه برای جلوگیری از نفوذ این بوها و همچنین آلودگی صوتی داخل آشپزخانه، فضایی به عنوان مطبخ برای این گونه غذاها در نظر گرفته شده است.
نکات مثیت این زمین قرارگیری در منطقهای بسیار سبز بوده با چشم انداز بسیار عالی میباشد. به طوری که شاید تا کیلومترها هیچ عامل مزاحمی در مقابل آن قرار ندارد. اما معمار به این نکته توجه داشته که امکان تغییر کاربری و ساخت بنا در زمینهای سر سبز مقابل آن وجود داشته است. در نتیجه معمار این دید مناسب را اساس طراحی خود قرار نداد و سعی در فراهم آوردن حریمی دنج و البته با حضور گیاه در داخلی خانه نمود به گونهای که پاسخگوی تمامی نیازهای ساکنین این خانه که پدر و مادر معمار هستند، باشد.
در واقع اگر بخواهیم به اساس و ایدهی اولیه شکلگیری این بنا اشاره کنیم باید قبل از هر چیز نکات منفی و عوامل مزاحم پیرامون زمین مورد بحث اشاره کرد:
1. مساحت محدود زمین با بر کم 8 متری
2. جهت گیری زمین شرقی غربی بوده است. که با توجه به اقلیم استان مازندران تمامی بناهایی که این جهت گیری را دارند، کوران هوا و تهویه مطبوعی ندارند و همواره در تابستان هوای داخل خانه به شکل غیر قابل تحملی گرم و در زمستان ها هم با توجه به کج باران ها و بادهای مزاحم غربی، فضایی سرد را در داخل خانه به وجود می آورد.
3. جهت گیری شرقی غربی باعث کیفیت پایین نور در داخل خانه میشده. چرا که نور غرب نوری آزار دهنده و تیز بوده که به علت کم بودن زاویه تابش همواره شاهد نوری آزار دهنده در داخل خانه هستیم. و از بهترین نور ها که جنوبی و شمالی هستند این خانه بی بهره بوده است
4. مساحت کم زمین امکان طراحی حیاط در طبقه همکف را نمی داد.
در واقع معمار هنگامی که به این نتیجه رسید که برای برطرف کردن نیازهای فیزیکی کارفرما فضایی به عنوان حیاط در طبقه همکف وجود ندارد و همچنین نورگیری اصلی بنا در جهت غربی است و این جهت گیری بنا را از کوران هوای مناسب بیبهره کرده است سعی در حل تمامی این محدودیتها فقط با یک راهکار ساده نمود. و اون ایده چیزی نبود جز ایجاد حیاط مرکزی در طبقه سوم.
در واقع با قرار دادن یک حیاط مرکزی کوچک و دنج در طبقه سوم تمامی محدودیت ها و نکات منفی این بنا تبدیل به مزیت این ساختمان نسبت به سایر ساختمانهای مشابه شد.
دستاوردهایی که حضور این حیاط به خانه القا کرد شامل نکات زیر می شوند:
1. در فرهنگ ایرانی تعبیر حریم خصوصی که بسیار مورد توجه و احترام میباشد ابزار کار معمارانه قرار میگیرد. از آنجاییکه مساحت این زمین بسیار کم بوده و کارفرما به فضای سبز و حضور چشمگیر گیاه ، توجه خاصی داشته است. لذا با قرار دادن این حیاط فضایی دنج و سبز ایجاد شد که هیچ دید مزاحمی به آن از هیچ نقطهای نمیباشد و کلیه ساکنان خانه میتوانند نیاز خود به فضای سبز و نور کافی را در این محل برطرف کنند. به طوری که به این فضای سبز از اکثر جاهای خانه پنجره و دید مستقیم وجود دارد تا در صورت ساختوساز در زمینهای مقابل بنا، ساکنین فقدانی در رفع نیاز خود به فضای سبز حس نکنند و به گونهای این منزل درونگرا باشد.
2. قرارگیری حیاط خلوت در طبقه سوم این امکان را فراهم نمود که پنجرهای رو به سمت جنوب به طول 4متر و نیم قرار بگیرد و حضور این پنجره علاوه بر ایجاد کوران هوای مناسب و ورود بادهای ساحلی شمالی جنوبی استان مازندران، نور مناسب جنوبی به داخل بنا راه پیدا کند و کیفیت نور بنا به شکل قابل ملاحظهای تغییر کند. و به این ترتیب به بنایی با کوران هوا و نورگیری نامناسب، روحی تازه دمیده شد و کوران هوا و نور جنوبی این بنا را نسبت به سایر بناهای شرقی غربی برجسته و ممتاز کرد.
همچنین نکات دیگری هم در طراحی این بنا موثر بودند. از آنجاییکه مساحت این زمین بسیار کم بود سعی در ایجاد وید در فضای داخلی بنا گردید تا با توجه به کشیدگی پلان، با استفاده از سقف 6 متری در میانهی خانه و قرار دادن یک پل به طول 5 متر علاوه بر ایجاد تنوع در سقف طبقه دوم، نور حیاط مرکزی در طبقه سوم به فضای نشیمن طبقه دوم نیز راه پیدا کند. و همچنین از ایجاد پلانی کشیده و خطی و یکنواخت در طبقات دوم و سوم جلوگیری شود.
یکی از نکات مهم و در نمای ساختمان استفاده بهینه از عقب رفتگی بنای مجاور جنوبی بوده است. معمار با استفاده از این عقب رفتگی تمرکز خود در نما را در جبههی جنوبی و غربی گذاشت و با کمی پیشآمدگی بیشتر و همچنین استفاده از فرم نمادین شیبدار به شکلی کاملا متفاوت و مدرن که در اکثر بناهای سنتی این منطقه رایج است تنوعی در نما ایجاد کرد به گونهای که حجمی زاویهدار بر روی مکعبی ساده قرار گرفته است. همچنین اگر به متریال مورد استفاده در نمای ساختمان دقت شود اکثرا از عناصری که در خانههای قدیمی استفاده میشده، بهرهگرفته شده است. مصالحی مانند آجر، سنگ و حلب. که حلب به صورت روتین برای پوشش اکثر بناهای استانهای شمالی کشور استفاده میشده است. اما در این بنا به جای استفاده در سقف بر روی نما برای جلوگیری از نفوذ کج بارانهای غربی استفاده شده است.
مسیر حرکت خورشید از شرق به غرب و محل قرارگیری تراس در طبقه سوم باعث شده است که از بهترین نور که نور جنوبی است استفاده بهینه شود.
کوران هوای شمالی جنوبی- به دلیل نزدیکی این بنا به ساحل دریا کوران هوای بینظیری در راستای شمالی جنوبی و برکس در روز و شب وجود دارد. و قرارگیری تراس و پنجرههای بزرگ در این جبهه باعث استفادهی حداکثری از این جریان هوا شده است.
دید مناسب به باغات اطراف صدای بینظیر پرندگان و همچنین صدای جریان باد در لابهلای برگ درختان- این محل درواقع چند سالی است که محل فکر و طراحی و الهام گرفتن من است. فضایی آزاد، دنج با دیدی بسیار عالی که همیشه برای شروع هر پروژهای به این محل میام، فکر میکنم و از شرایط حاکم بر آن جهت شروع ایده و کانسپت هر پروژه استفاده میکنم.
معماری معاصر ایران :مسکونی
__________________________________
نام پروژه: خانه ای برای پدر و مادر
عملکرد: مسکونی
معمار اصلی: نیما شیوا
کارفرما: یدالله شیوا-شهین عرب
تهیه نقشه های فاز 2: نیما شیوا
آدرس پروژه: مازندران. ساری. جاده فرح آباد. خیابان گلستان. کوچه یاسمن. چهارمین ساختمان
مساحت/زیربنا: زمینی به ابعاد 8 در 15
جزئیات طبقات و کاربری آنها: سه طبقه روی پیلوت همگی مسکونی
طراحی و دکوراسیون داخلی: نیما شیوا
مشاوران و اجرای نورپردازی: نیما شیوا
اجرای پروژه: نیما شیوا
طراحی سازه: پرویز خوش آیین
اجرای سازه: نیما شیوا
نوع سازه: بتنی
طراحی تأسیسات: مهندس رضویان
سرپرست کارگاه: نیما شیوا
نظارت پروژه: نیما شیوا
تاریخ طراحی: 1391
تاریخ شروع ساخت: 1391
تاریخ پایان ساخت: 1393
عکاسی پروژه: نیما شیوا
بودجهی کل با هزینه های خرید زمین: 330 میلیون تومان در سال 1393
برندهای محصولات مصرفی:
1)کاشی و سرامیک تبریز
2)ام دی اف فینتسا