معماری دیجیتالی فراسوی انیمیشن
کافه­ تریا و رستوران اِمپوریو آرمانی

تکنولوژی ساخت خانه‌­­های پیش‌­­ساخته
مجری: شرکت خانه‌­­سازان آمیتیس

مقدمه
در کشورهای پیشرفته و صنعتی طراحی و محاسبه روی سازه‌‌­­‌­­های چوبی، یکی از دروس اصلی و مهم رشته‌‌­­‌­­ی ساختمان است. شاید یکی از دلایل بی‌‌­­‌­­توجهی ما به سازه‌‌­­‌­­های چوبی در امر خانه‌‌­­‌­­سازی قلت منابع و کتب لازم باشد و علت دیگر اینکه با وجود حوادث هولناک زلزله کمتر درباره‌‌­­‌­­ی سازه‌‌­­‌­­های متداول در مناطق زلزله‌‌­­‌­­خیز جهان بررسی کرده‌‌­­‌­­ایم و از خود نپرسیده‌‌­­‌­­ایم که چرا وقتی در شمال و جنوب کالیفرنیا یا ژاپن زلزله به وقوع می‌‌­­‌­­پیوندد، کمترین تلفات جانی به بار می‌‌­­‌­­آید، ولی در زلزله‌‌­­‌­­ا‌‌­­‌­­ی مشابه زلزله‌‌­­‌­­ی بم تلفات جانی وحشتناک است و کمتر از یک دقیقه هزاران نفر زن و مرد و پیر و جوان و کودک را از دست می‌‌­­‌­­دهیم.
بدون هیچ تردیدی زلزله از دردناکترین حادثه‌‌­­‌­­ها برای انسان است، ولی به هرحال آن چیزی که باعث می‌‌­­‌­­شود در یک جا تلفات جانی اندک و در جای دیگر با همان درجه‌‌­­‌­­ی ریشتر میزان تلفات بالا باشد، فقط تأثیر نوع سازه‌‌­­‌­­ی ساختمان‌ها در برابر زلزله است. برای مثال ساختمان‌های سنتی روستایی که از خانه‌‌­­‌­­های خشتی و گلی یا از سنگ لاشه و ملات گل و سقف‌های سنگین تشکیل شده و در اغلب روستاهای ایران نیز رایج است، متأسفانه در زلزله‌‌­­‌­­های ایران آزمایش بدی از خود نشان داده و سبب مرگ هزاران نفر شده است و حتی بعضی از این روستاها به خاطر وجود همین ساختمان‌ها به کلی ویران شده‌‌­­‌­­اند.
همچنین ساختمان‌هایی با دیوارهای آجری یا بلوک بتونی و دیوارهای ساخته‌‌­­‌­­شده با سنگ لاشه و سقف‌های تیرآهن و طاق ضربی یا تیرچه بلوک در زلزله‌‌­­‌­­های با ریشترهای بالای 6 درجه خسارات زیادی داده و موجب مرگ ساکنان شده‌‌­­‌­­اند. شمار این نوع ساختمان‌ها هم در شهرها و روستاهای ایران کم نیست.
نکته‌‌­­‌­­ی قابل دقت اینجاست که به عنوان مثال در همان زلزله‌‌­­‌­­ی گیلان ساختمان‌هایی مشاهده شد که با همان اسکلت چوبی سنتی و نیز سقف‌های سبک به دلیل کلاف‌‌­­‌­­بندی مناسب و وزن نسبتاً کم ساختمان و خاصیت انعطاف‌‌­­‌­­پذیری چوب کمترین آسیب را دیده بودند و این می‌‌­­‌­­توانست تجربه‌‌­­‌­­ی بسیار خوبی برای مهندسان ذی‌‌­­‌­­ربط و مسئولان بازسازی مناطق زلزله‌‌­­‌­­زده باشد که چگونه میتوان با سازه‌‌­­‌­­های چوبی ساختمان‌های مسکونی را در مقابل زلزله مقاوم ساخت و از به وجود آمدن فجایع بزرگ جلوگیری کرد. زیرا در هنگام بروز زلزله، اجزای ساختمان باید کاملاً انعطاف‌‌­­‌­­پذیر باشند، یعنی مصالح تشکیل‌‌­­‌­­دهنده‌‌­­‌­­ی ساختمان قابلیت تغییرشکل را پیش از رسیدن به حد گسیختگی داشته باشند، و چوب این خاصیت را دارد.
خانه‌‌­­‌­­های پیش‌‌­­‌­­ساخته و اصولاً فناوری پیش‌‌­­‌­­ساخته با مصالح سبک، با توجه به فناوری‌های روز و قدرت کنترل و مدیریت پروژه، فرایندی است که جهان را به سمت خود سوق داده و خواهد داد. این فرایند در ایران (به خصوص در بخش ساختمان‌‌­­‌­­سازی) بسیار ضعیف بوده و با وجود کارهای صورت‌‌­­‌­­گرفته متأسفانه عموم مردم ذهنیت چندان مثبتی نسبت به آن ندارند، اما با توجه به فرایند نه چندان موفق ساخت ابنیه در ایران (تغییرات زمان اجرا و اتمام، طولانی شدن اجرای پروژه‌‌­­‌­­های ساختمانی، عدم هماهنگی قسمت‌های متفاوت ساختمانی از قبیل برق و تأسیسات و سازه و معماری و…)، بحث سبُک‌‌­­‌­­سازی و مقاومت در برابر زلزله و کاهش مصرف انرژی، مواردی است که ناخودآگاه کارفرمایان را به سمت خود خواهد کشاند.
در بحث ساختمان‌‌­­‌­­سازی و ایجاد سرپناه مطمئن با چند نکته‌‌­­‌­­ی مهم روبه‌‌­­‌­­رو هستیم: استفاده از منابع و مصالح مناسب، رعایت مقاوم‌‌­­‌­­سازی، رعایت مصرف انرژی در نتیجه‌‌­­‌­­ی عایق بودن در برابر گرما و سرما و همچنین عمر مفید ساختمان. مسئله‌‌­­‌­­ی مهم دیگر، موضوع زمان و هزینه است. بناهای امروزی غالباً با مصالح سنگین از قبیل سیمان، آهن و بتون ساخته می‌‌­­‌­­شوند که ضمن صرف هزینه‌‌­­‌­­های بالا برای تهیه و حمل، صرف وقت زیاد در ساخت و همچنین رعایت نکردن نکات فوق، اکثراً فاقد کیفیت و استاندارد لازم هستند. اینجاست که لزوم توجه بیشتر و یافتن جایگزین مناسب برای مصالح و روش ساخت سنتی احساس می‌‌­­‌­­شود.
لازم به ذکر است که با توجه به فناوری‌های پیشرفته‌‌­­‌­­ی دنیا، استفاده از مصالح و ساختارهای متفاوت، دست را در اجرای طرح، ابعاد و ارتفاع بناهایی با کاربری‌های متنوع باز می‌‌­­‌­­گذارد.

به طور کلی این نوع ساختارها به سه دسته تقسیم می‌‌­­‌­­شوند که عبارتند از:
1. بخش سیمان و فراورده‌‌­­‌­­های آن؛
2. بخش فلز و فراورده‌‌­­‌­­های آن؛
3. بخش چوب و فراورده‌‌­­‌­­های آن.
هر یک از موارد فوق به تنهایی می‌‌­­‌­­توانند عنصر اصلی تولید خانه‌‌­­‌­­های پیش‌‌­­‌­­ساخته باشند، اما ترکیب آنها با یکدیگر نیز امکانی است که قابلیت، قدرت و تنوع تولید را چندین برابر می‌‌­­‌­­سازد.
گروه آمیتیس به کمک کادر مجرب و آگاه خود و پس از سال‌ها تحقیق و تفحص و همچنین با توجه به شرایط نسبتاً خوب مصالح اولیه در منطقه، توانسته است موضوع ساخت ابنیه را به یک نوع فرایند تولیدی با تنوع بسیار زیاد تبدیل سازد و از ترکیب مناسب مصالح گوناگون با یکدیگر حداکثر استفاده را بکند. این امر موجب خواهد شد که:
اولاً: با توجه به جغرافیای ایران و خصوصیات آب و هوایی متفاوت آن، تولیدات مختلفی بر اساس شرایط اقلیمی ایجاد شود؛
ثانیاً: هیچ گونه محدودیتی در طراحی پلان، حجم، متراژ و دهانه‌‌­­‌­­های ستون‌ها وجود نداشته و تولید دیوارهای قوسی و مخصوصاً سقف صاف (بام) که از مهمترین مسائل در خانه‌‌­­‌­­های پیش‌‌­­‌­­ساخته با معماری ایرانی است، به راحتی صورت پذیرد؛
ثالثاً: در بلندمرتبه‌‌­­‌­­سازی محدودیتی وجود نداشته باشد.

روند تولید و اجرا
به طور کلی این روند به بیانی ساده‌‌­­‌­­تر به پنج فعالیت اصلی تقسیم می‌‌­­‌­­شود:
1. طراحی بنا و اجزای تشکیل‌‌­­‌­­دهنده‌‌­­‌­­ی آن
2. اجرای فونداسیون
3. اجرای سازه‌‌­­‌­­ی اصلی
4. اجرای تأسیسات الکتریکی و مکانیکی
5. فینیشینگ

طراحی بنا و اجزای تشکیل‌‌­­‌­­دهنده‌‌­­‌­­ی آن
همان طور که قبلاً اشاره شد، ساختار تولید خانه‌‌­­‌­­های پیش‌‌­­‌­­ساخته‌‌­­‌­­ی گروه آمیتیس به شکلی در نظر گرفته شده است که قابلیت اجرای هر طرحی را که به صورت سنتی نیز قابل اجراست، در بر داشته باشد. لذا می‌‌­­‌­­توان گفت این بخش مهم‌ترین قسمت از روند تولید و اجرای خانه‌‌­­‌­­های پیش‌‌­­‌­­ساخته است. در این مرحله گروه طراحی مجموعه، پس از بازدید از موقعیت اجرای خانه و در نظر گرفتن مسایل اقلیمی و همچنین تصویب طرح و مشخص شدن مواد و مصالح نهایی، طرح را بر اساس استانداردهای لازم در سیستم ساختاری خانه‌‌­­‌­­های پیش‌‌­­‌­­ساخته تبدیل کرده و بر اساس آن، ابعاد و مشخصات کلیه‌‌­­‌­­ی قطعات فلزی، چوبی و سیمانی و نوع اتصالات آنها به یکدیگر را مشخص خواهد کرد. سپس بر اساس این مشخصات و طرح معماری، سیستم تأسیسات مکانیکی و الکتریکی، طراحی و در داخل ساختار طراحی‌‌­­‌­­شده منظور می‌‌­­‌­­شود. در ادامه‌‌­­‌­­ی این روند، طرح و ابعاد و اندازه‌‌­­‌­­ی موارد مربوط به دکوراسیون داخلی شامل در، پنجره، کابینت آشپزخانه و… نیز مشخص و آماده‌‌­­‌­­ی تولید می‌‌­­‌­­شوند.
لازم به ذکر است که در سیستم خانه‌‌­­‌­­های پیش‌‌­­‌­­ساخته، تمامی موارد باید در طرح اولیه در نظر گرفته شود و امکان تغییر آنها پس از ساخت و در زمان نصب دشوار است.

اجرای فونداسیون
پس از اعلام مشخصات فونداسیون طرح مورد نظر، گروه اجرایی در محل پروژه حاضر شده و فونداسیون را طبق نقشه‌‌­­‌­­های ارائه‌‌­­‌­­شده اجرا می‌‌­­‌­­کند. در مورد فونداسیون باید این نکته را متذکر شد که در این روش نیز اجرای فونداسیون عموماً به شکل سنتی صورت می‌‌­­‌­­پذیرد، اما با توجه به وزن کم سازه‌‌­­‌­­ی ساختمان (حدوداً متری 30 کیلوگرم) میزان آرماتور و بتون مصرفی کمتر است. ابعاد صفحه‌‌­­‌­­ ستونهای به‌‌­­‌­­کاررفته نیز کوچکتر از سیستم سنتی بوده و معمولاً در هر سه متر طول یک صفحه کار گذاشته میشود. در نتیجه خانه‌‌­­‌­­های اجراشده برخلاف سیستمهای مشابه که تنها روی یک صفحه‌‌­­‌­­ی بتونی قرار می‌‌­­‌­­گیرند، به زمین دوخته خواهند شد.

اجرای سازه‌‌­­‌­­ی اصلی
به موازات شروع عملیات اجرای فونداسیون، ساخت سازه‌‌­­‌­­ها و دیواره‌‌­­‌­­ها آغاز می‌‌­­‌­­شود. سازه‌‌­­‌­­ی درنظرگرفته‌‌­­‌­­شده ترکیبی از سازه‌‌­­‌­­ی فلزی و چوبی (درختان سوزنی‌‌­­‌­­برگ) است و این موضوع غالباً به شکلی در نظر گرفته می‌‌­­‌­­شود که نیروهای واردشده به عناصر عمودی توسط سازه‌‌­­‌­­های فلزی و به عناصر افقی توسط سازه‌‌­­‌­­های چوبی متحمل شود. لازم به ذکر است که تمامی این عناصر به وسیله‌‌­­‌­­ی اتصالات پیچ و مهره‌‌­­‌­­ای به یکدیگر متصل می‌‌­­‌­­شوند.
فلز در خانه‌‌­­‌­­های پیش‌‌­­‌­­ساخته ماده‌‌­­‌­­ای است که قدرت مانور طراحی را بدون تأثیر زیاد در ابعاد ستون یا ابعاد سازه، بالا می‌‌­­‌­­برد. با توجه به خاص بودن اتصالات و طراحیهای صورت‌‌­­‌­­گرفته، استفاده از مقاطع IPE ، سپری و ناودانی معمول در بازار با ابعاد، اندازه و اتصالات مربوطه همخوانی ندارد، لذا ورقهای آهن توسط دستگاه CNC و گیوتین برش خورده و توسط دستگاهها جوش اتوماتیک به قطعات مورد نیاز تبدیل می‌‌­­‌­­شوند و اتصالات مربوط به دیوارهای سیمانی یا چوبی در آنها در نظر گرفته می‌‌­­‌­­شود. این طراحیها و محاسبات توسط بخشهای فنی مربوطه صورت می‌‌­­‌­­پذیرد. در پایان، سازه‌‌­­‌­­ها و دیوارهای ساخته شده به محل پروژه منتقل شده و پس از اتصال به یکدیگر، روی فونداسیون سوار شده و بدین ترتیب ساختار بنا را تشکیل می‌‌­­‌­­دهند.

اجرای تأسیسات الکتریکی و مکانیکی
یکی از مهمترین اجزای این خانه‌‌­­‌­­ها تأسیسات الکتریکی و مخصوصاً مکانیکی هستند. در طرح اولیه (معماری) موقعیت و نوع تمامی سیستمهای الکتریکی از قبیل سیم‌‌­­‌­­کشی، کلیدها، منابع روشنایی و… و همچنین سیستمهای مکانیکی از قبیل سرویسها و لوازم بهداشتی، رادیاتورها، پنلهای اسپلیت یونیت و… منظور خواهد شد و براساس آنها همه‌‌­­‌­­ی مسیرهای مربوطه در سازه در نظر گرفته می‌‌­­‌­­شود. برای سیستم آبرسانی آب گرم و سرد مصرفی، تماماً از لوله‌‌­­‌­­های چندلایه و برای سیستم دفع فاضلاب از لوله‌‌­­‌­­های پلی‌‌­­‌­­اتیلنی و به صورت توکار استفاده می‌‌­­‌­­شود. در مورد گرمایش نیز رادیاتور به کمک پکیج یا موتورخانه‌‌­­‌­­ی مرکزی و در مورد سرمایش نیز سیستم اسپلیت یونیت منظور می‌‌­­‌­­شود. لازم به ذکر است که با توجه به استفاده از عایق حرارتی در تمامی دیوارها (5 سانتیمتر) و پنجره‌‌­­‌­­های دوجداره، میزان پرت حرارتی نسبت به ساختمانهای سنتی بسیار کمتر بوده و این خود عامل مهمی در مصرف بهینه‌‌­­‌­­ی سوخت و انرژی است.

فینیشینگ
تمامی موارد مربوط به فینیشینگ تا مرحله‌‌­­‌­­ی مبلمان، از قبیل کاشی و سرامیک، کفپوش طبقات، نصب کابینت، در و پنجره، نقاشی و… توسط گروه آمیتیس طراحی و اجرا می‌‌­­‌­­شود. در پوشش دیوارهای داخلی از پنلهای گچی به صورت دوبل و در پوشش دیوارهای خارجی از پنلهای سیمانی با طرحهای متنوع استفاده می‌‌­­‌­­شود. لازم به ذکر است که در پوشش نهایی، دیوارهای خارجی پس از اجرای پرایمری مخصوص که امکان تنفس یکطرفه را از فضای داخل به خارج خواهد داد به کمک رنگهای سیلیکونی به صورت ساده یا ترکیب با سنگریزه‌‌­­‌­­های طبیعی پوشانده خواهند شد. این امر علاوه بر ایجاد زیبایی خاص خود در نمای ساختمان، تمامی سطوح نمای بنا را نسبت به نفوذ رطوبت عایق خواهد کرد.

شرکت آمیتیس برای راهنمایی و مشاوره بیشتر، همواره پاسخگوی شما متقاضیان محترم است.

مدیریت طراحی، تولید و اجرا: نوید قاسمی
مدیریت سازه‌­­ی فلزی: امیرحسین صادقی
مدیریت سازه‌­­ی چوبی: شهیار امینی
محل پروژه: کردان کرج، شهرک طاووسیه

منتشر شده در : یکشنبه, 23 می, 2021دسته بندی: مقالاتبرچسب‌ها: