Aseman, Sina Ehsani & Amir Akbarzad - دانشنامه هنرمعماری

قبلی

Radan Sefid House, Masoud Rasouli & Sahar Azarshab

بعدی

Yar villa, Hossein Hasani & Amin Habibi

برج مسکونی آسمان، اثر سینا احسانی و امیر اکبرزاد

اثر راه یافته به مرحله ی داوری چهارمین جایزه ساختمان سال ایران

میراث معماری پیش ساختۀ بتنی ایران در دهه‌های 40 و 50 شمسی، منبع الهام اصلی در طراحی این پروژه بوده است. شیوه ای که در ایران عملاٌ به مدت چند دهه است که به دست فراموشی سپرده شده است. دغدغه های اجرایی این سبک، که از گونه‌های مهم طراحی و ساخت در سبک بین الملل محسوب می شود، دفاتر طراحی را در بسیاری موارد به شیوه های پیش ساخته و پیش ساختۀ بتنی سوق می دهد. به لحاظ زیبایی شناسی معماری، دو مؤلفۀ مهم در این گونه ساختمانها وجود دارد: مدولار بودن و بروتالیسم.

از آنجایی که بکارگیری شیوه های پیش ساختۀ بتنی بیشتر در ساختمانهای بلند مرتبه توجیه پذیر است، نمای ساختمان معمولاً بر اساس یک مدول پایۀ تکرار شونده تقسیم می شود. تکرار مدول پایه در نما، خود از ویژگیهای مهم زیبایی شناسی این گونه بناها به شمار می رود. در درهه های اخیر – به جز برخی نمونه های انگشت شمار – شیوه های طراحی و ساخت پیش ساختۀ بتنی در ایران از رواج افتاد تا آنجا که حتی رواج برج سازی از دهۀ هفتاد شمسی به این سو موجب احیای دوبارۀ شیوه های پیش ساخته به طور کلی نگردید و می توان گفت طراحی اکثر این برجها به شیوه های معمول در ساختمانهای کم ارتفاع انجام می شود که البته این خود یک پسرفت در معماری و ساختمان سازی امروز ایران به شمار می رود.

پروژۀ برج آسمان، در واقع تلاشی برای احیای این سبک از طراحی است و از آنجا که پروژه ای بلند مرتبه است. پروژه از مرحلۀ اسکلت به دفتر طراحی محول شد؛ پس یک چالش مهم کار، انطباق طراحی مدولار برای ساختمانی بود که از قبل برای این منظور طراحی و محاسبه نشده بود. به دلیل رواج نداشتن شیوه های پیش ساختۀ بتنی طی چند دهۀ گذشته، استفاده از تجربیات دیگران برای ساخت و آگاهی از پیچیدگی های حین اجرا که باید در طراحی لحاظ شوند، عملاً وجود نداشت. به این دلیل، تیم طراحی و اجرا خود تعریف ساز و کار طراحی و ساخت نمای پیش ساختۀ بتنی پروژه را انجام داد و پنل هایی بر پایۀ مدولهای پایۀ محاسبه شده بر اساس ابعاد پروژه، طراحی گردید.

تعمیم پذیری ساز و کار طراحی شده به عنوان یک محصول، از اهداف مهم پروژه بود. در حالت ایده آل، اسکلت ساختمان بر اساس ملزومات اجرایی پیش ساختۀ بتنی طراحی و بطور دقیق و با خطای کم ساخته می شود. همچنین محاسبۀ بار وارد بر ساختمان نیز از قبل انجام می گردد. اما در حالت موجود که ساختمان از قبل بر این پایه طراحی نشده و مانند اکثر ساختمانهای دیگر دقت اجرایی مناسب برای اجرای پروژۀ پیش ساخته را ندارد، شیوۀ اتصال براکت به عنوان عامل مهم تعمیم پذیری شیوۀ ساخت انتخاب گردید تا پوشش دهندۀ خطاهای اجرایی معمول در اجرای اسکلت باشد. کاهش وزن پنل های بتنی هدف مهم دیگر پروژه بود. برای دستیابی به این هدف دو راهکار وجود داشت: اول استفاده از بتن سبک؛ که بدلیل به دست ندادن بافت اکسپوز مطلوب کنار گذاشته شد و دوم کاهش ضخامت و استفاده از بتن با طرح اختلاط با مقاومت بالا که شیوه ی اخیر برگزیده شد. از ویژگی های طرح، بافت بتن است. نظر بر این بود که از بافت واقعی بتن استفاده شود؛ به این معنی که بافت قالب، بافت سطح بتنی را تعیین نکند. نهایتاً با استفاده از تکنیک سند بلاست، سطح مطلوب مورد نظر حاصل گردید که از بتن با مقاومت بالای مورد استفاده قابل استحصال بود.

از محدودیت های پروژه، طرح کاملا متقارن اسکلت بود که بر اساس یک طرح اولیه مبتنی بر ابزارکاری سیمانی انجام شده بود. به دلیل بلندمرتبه بودن پروژه، تغییرات پلانی به منظور تنوع بخشی به طرح مقدور نبود و حجم های طره ای بیرون زدۀ بالکن ها، تنها مجال تبدیل “تقارن” به “تعادل” در نما به حساب می آمدند. این کار با ایجاد پر و خالی تصادفی در بالکن ها انجام شده، بدین گونه که برخی بالکن ها بر اساس پنل های بتنی و برخی دیگر بر اساس دیتیل های آهن و شیشه برای جان پناه طراحی شدند. ایجاد پر و خالی در بالکن ها علاوه بر ایجاد تنوع در نما باعث کاهش وزن وارد شده به سازه نیز می شد و بعلاوه باعث بهبود توزیع وزن در طره ها می گردید. یک شاخصه ی مهم طرح، تعادل بسیار خوب بین هزینه و کیفیت است. اختلاف کیفی طرح پروژه در مقایسه با ساختمان های مشابه بسیار بالاست و در ساختمان های با تعاریف متفاوت قابل برنامه ریزی و استفاده است.

معماری معاصر ایران: مسکونی

_____________________________________

نام پروژه: برج مسکونی آسمان

دفتر طراحی: آتلیه معماری اِرو

معماران اصلی: سینا احسانی، امیر اکبرزاد

مدیر طراحی: سینا احسانی

مدیر اجرایی: امیر اکبرزاد

ترسیم مدارک فنی فاز 1 و 2، دیتیلینگ و مدلینگ: زیبا گل مولا، رندرینگ: شایان انوری، زهرا امینی بدر

مدیران پروژه: امیر اکبرزاد، حمیدرضا فربودمنش

سرپرست کارگاه: علی شیری

تیم اجرایی: سروش احسانی، مریم احمدنیا

سرپرست دفتر فنی: محسن جعفری