انستیتوی تکنولوژی، اِسپوئو، فنلاند، 1974-1949
Institute of Technology

محوطهی انستیتوی تکنولوژیِ هلسینکی در شمالغرب مرکز شهر و در ناحیهی اوتانیهمیا واقع شده است که این شهرِ مجاور، اِسپوئو قرار دارد. آلتو در سال 1949 با شعار خود «سلام بر مادر تیماردار، آنان که میمیرند به تو سلام میکنند» مسابقهی طراحی پلان عمومی را برنده شد. طرح ورودی این مسابقهی شماتیک، مبنایی شد برای طرح الحاقات بعدی بنا. این طرح، احداث ساختمان مرکزی دانشگاه در وسط محوطهی انستیتو را مد نظر داشت. علاوه بر این، پلان یادشده شامل خوابگاه دانشجویان و بخش طرح توسعهای در ساحل دریا برای اعضای هیئت علمی نیز بود؛ در این طرح خانههای تکخانوار برای اساتید و آپارتمانهایی در بلوکهای مسکونی کوچک برای مابقی کارمندان در نظر گرفته شده بود.
آلتو با طرح پیشنهادی خود برای انستیتوی تکنولوژی، مفهوم آنگلوساکسونی محوطه یا کامپوس را با خود به داخل معماری فنلاندی حمل کرد. او در سال 1949 تازه از ایالات متحد آمریکا به فنلاند بازگشته بود و هنوز بهشدت تحت تأثیر فرهنگ دانشگاهی آن کشور قرار داشت.
محوطه یا کامپوس انستیتو در فضایی پارکمانند واقع است؛ مرکز آن از تعدادی ساختمان حول یک میدان مرکزی تشکیل شده که ساختمان اصلی و نیز ساختمانها و لابراتوارهای آموزشی در آن واقع شدهاند. اتاقهای دپارتمان عمومی و دانشکدههای نقشهبرداری و معماری همگی به ساختمان اصلی مرتبط هستند. طرح اولیه این بود که دانشکدههای دیگر در ساختمانهایی که بعدتر ساخته خواهند شد قرار گیرند. طراحی بنا در سال 1953 آغاز شد و پلانهای مربوط به ساختمان اصلی در سال 1955 تکمیل شدند. عملیات احداث در سال 1962 شروع و ساختمان اصلی در روز اول سپتامبر سال 1966 افتتاح شد. اتمام مبلمان اداری و دفتر ساختمان تا یک سال بعد از آن به طول انجامید.
چنانچه در پلان نشان داده شده است، ساختمان اصلی در هیئتی پیچیده و مرتبط به گروههای ساختمانی دیگر، بر روی تپه واقع است.
سالن اجتماعات در مرکز پلان قرار دارد که از پهلو مانند قطاع شیبدار استوانهای به نظر میرسد که به شکل یک قیف غولآسا بر مجتمع چیده و مشرف است. در داخل سالن اجتماعات سازهی بتنی، عنصر مسلط به شمار میآید که توسط شاری از نور طبیعی که از مجرای نورگیرهای سقفی به داخل میتابد مورد تأکید بیشتر هم واقع میشود.
ورودی اصلی در قاعدهی سالن اجتماعات واقع است. بخش مدیریت اداری در جبههی شمالی بخش برجمانندِ وسط قرار گرفته است. یک سالن سخنرانی مستطیلی و یک سرسرا در طبقهی اول و یک کافه برای کادر آموزشی و دانشجویان در طبقهی همکف تعبیه شده است. در سمت شرقِ ورودی اصلی، گروه ساختمانهایی قرار دارند که همراهِ سالنهای سمینار در امتداد محور شرقی-غربی با یک کوریدور مرکزی ارتباط پیدا میکنند. این جناحها از یک تا چهار طبقه ارتفاع دارند و محوطههای کوچکی هم در حد فاصل ردیفها وجود دارد. در سمت جنوب، دانشکدهی معماری آخرین ساختمان است و به این ترتیب جایگاه ویژهای در سلسلهمراتب ساختمانها به آن اختصاص یافته است.
مواد و مصالح غالب ساختمانها از آجرهای قرمز، گرانیت سیاه و مس است. مجتمع با مبلمان اضافی در ذهن معمار متصور شده است؛ ساختمان اصلی نخستینبار در حد فاصل سالهای 1966 و 1977 توسعه داده شد. و ساختمانهای دیگری که در طرح کلی آلتو موجود بودند، در مجاورت ساختمان اصلی ساخته شدند. یکی از ساختمانهای افزوده، اوتاهالی نام دارد که ورزشگاهی در قسمت جنوبیِ اوتانیهمی است، و در فاصلهی سالهای 1949 تا 1952، یعنی درست بعد از برگزاری مسابقهی معماری، تکمیل شد. این ورزشگاه در اصل یک سازهی چوبی انحنادار است که به نسبت زمان خود خیلی پیشرفته به حساب میآمده و دیوارهای مواج منحنی دارد که از مسیر بیضیشکل مسابقهی دومیدانی تبعیت میکنند. در قسمت فوقانی آن نیز پنجرههای بزرگی تعبیه شده است. کتابخانهی مرکزی با کافه و اتاقهای خود در گوشهی غربی میدان مرکزی قرار دارد و منطقهی پیادهرو را از منطقهی ماشینرو جدا میکند. این کتابخانه متناظر با ساختمان اصلی در نظر گرفته شده و در فاصلهی سالهای 1964 تا 1969 تکمیل شده است.
آلتو در سال 1950 در مسابقهای جهت احداث یک مرکز خرید و خوابگاه دانشجویی برای این مجموعهی دانشگاهی شرکت کرد. بر اساس طراحیهای آلتو، ساختمان بانک و مجتمع تجاری در سالهای 1961 تا 1962 احداث شدند و خوابگاه در فاصلهی 1962 تا 1966 ساخته شد. مرکز خرید طویل با سقفی از جنس مس، در حاشیهی جنوبی میدان مرکزی و در زمین شیبداری واقع است. واحدهای تجاری در دو سوی یک ساختمان تکطبقه قرار گرفتهاند. خوابگاه دانشجویی که در تابستان کاربری هتل پیدا میکند، در سمت جنوبشرقی محل زمین قرار دارد. در مورد خوابگاه، آلتو واحدهای مستطیلی را با لیاوت شعاعیِ اتاقها ترکیب کرده است و این مشابه همان اتفاقی است که در خوابگاه ام.آی.تی. روی داده (به اینصورت که اتاقهای ذوزنقهای نمای انحنادار ساختمان را امکانپذیر ساختهاند.) حیاط ورودی بین دو جناح ساختمان قرار دارد که هر کدام خصوصیت خود را دارند. کوریدورهای طبقات، نقش فضاهای عمومی را ایفا میکنند؛ مانند هر مجتمع دانشجویی، آشپزخانه و اتاق نشیمن جزو فضاهای مشترک هستند.
این نخستین بار بود که امکانات کل یک پلان برای افزایشهای بعدی جهت کاربریهای آینده به صورت معوق باقی ماند. در این میان ساختمانهای بیشمار دیگری توسط معماران مختلفِ اهل فنلاند به مجموعه اضافه شدند. در سالهای 1962 تا 1963 موتورخانهای توسط آلتو طراحی و به جناح شمالی اضافه شد. در این ساختمان که تمام آن از آجر قرمزرنگ بود، اتاقهایی برای آموزش فنی و تحقیقات علمی به مجموعه اضافه شد. پنجرههای بزرگ به روش معمولِ ساختمانهای صنعتی آلتو نور را به داخل اتاقها دعوت میکنند و نمایی از داخل ساختمان را نیز در معرض دید بینندگان رهگذر قرار میدهند.
مدارک فنی