کارگاه جواهرسازی مانی، اثر کامران صفامنش

تولید جواهرات، غیر از ارزشِ مادیِ آن، نمودی است از تولید هنری و فرهنگی، كه تولیدات اصل و بدلِ آن مجموعه‌­ای از بی‌­نظیرترین خلاقیت‌های بشری را در خود جای می‌­دهد؛ پس فضای نمایش آن نیز می‌بایست محصولی خلاقانه باشد. در طرح و اجرای ساختمانِ كارگاه و نمایشگاه جواهرسازیِ مانی در تهران، طراحی یك فضای پاکیزه و بدون تزئینْ برای نمایشِ جواهراتِ تزئینی مد نظر قرار گرفته است.

ایده­‌ی اصلی

ایده­‌ی اصلی طرح این بود كه تصور كنیم بازدیدکننده وارد یك قطعه سنگ جواهر می­‌شود، و فضایی تخیلی كه در آن هزاران نور و انعكاس و برق جواهرات که با هم تركیب شده‌­اند را تجربه می‌­كند. برای رسیدن به این مهم، «نورْ» به­‌عنوان عنصرِ اصلی و شكل­‌دهنده­‌ی فضا در نظر گرفته شد: ایده­‌ی اصلی طرح نیز بر اساس نور و انعكاس مكرر نور شكل گرفت؛ حتا یكسان بودن نمای خارجی و داخلی طرح نیز بر اساس همین ورود و خروج از یك پوسته­‌ی همانند و مشابه است. همچنین انعكاسِ یكسانِ نمای بیرون در درون فضا به دركِ بیشتری از این انتقال مكانی كمك می‌كند و امکان نمایش قطعات را فراهم می‌­آورد. بدین ترتیب در این طرح انعكاس‌های متعدّد، ابعاد فضا را تغییر داده و تجربه­‌ی دیدن مكررِ اشیاء و شخصِ ناظر بعدِ زمان را تغییر می‌­دهد و در نتیجه تجربه­‌ی یك فضای كوچك 60 متر مربعی در طبقه‌­ی همكف به تجربه­‌ی فضایی بزرگ‌تر تبدیل می‌شود و حركت مارپیچ به طرف مركز نیز زمان طی مسیر را طولانی می‌­كند. در واقع ورود به فضای شیشه و آئینه، مانند ورود به یك جعبه­‌آینه­‌ی جواهرنشان است كه ضمناً تقلیدی از كاربرد شیشه و آئینه در اشیاء و فضاهای پرارزش ایرانی است كه در این طرح به شکلی مینیمالیستی مورد استفاده قرار گرفته است.

تکنیک ساخت:

طرح به لحاظ تکنیکِ ساخت نیز نوآوری‌ها و جزئیاتی دارد كه اولینْ در نوع خود به شمار می‌­رود؛ از جمله طراحی قطعاتی مثل ویترین‌های بدون قفل و لولا و در عین حال كاملاً امن، و همچنین قابلیت جداشدنِ قطعات نصب شده و عدم استفاده از اتصالات ثابت و به کار بردن قطعات ساخته شده از آهن‌ربا و همچنین تكنیك كاربردِ جدیدِ مصالحی مثل شیشه و آئینه و شیوه‌­ی نوینِ تركیب و اتصال آن‌ها.

طراح و پدیدآورنده‌­ی این فضا، کاربرد رنگ‌ها و پتینه­‌های داخلِ فضا و نمای خارجی آن و همچنین استفاده از مبلمان نامأنوسی که بعد از پایان کار به طرح اضافه شده و به حاصلِ کار لطمه رسانده را، با ایده­‌ی اصلی طرح در تعارض دانسته و تأیید نمی­‌نماید.

معماری معاصر ایران: تجاری، طراحی داخلی

_______________________________________

نام پروژه: کارگاه جواهرسازی مانی
طراح پروژه: کامران صفامنش
اجرا: مهندسین مشاور صفامنش و همکاران
مکان: تهران، ساختمان اسکان، خیابان ولیعصر
مساحت: 80 متر مربع
تاریخ تکمیل پروژه: 1381