صندلی نارگیلی
Coconut chair
اثر جورج نلسن
متن از علیرضا صالح‌راستین

شما چه نامی را برای این شیء پیشنهاد می‌کنید؟ تندیس کلاسیک؟ شمایلِ مُدرن؟ یا تکّه‌ای جداشده از پوست سخت یک میوه‌ی استوایی که زیر آن پایه‌هایی قرار گرفته و مثل یک صندلی می‌توان روی آن نشست؟!
صندلی نارگیلی اثر جورج نلسن طرّاح مشهور آمریکایی در سال 1955 معرّفی شد. این گفته‌ی معروف جورج نلسن که «طرّاحی در اصل چیزی جز ایجاد ارتباط بین یک چیز با چیزهای دیگر نیست» پیش‌درآمدی‌ست برای همه‌ی طرّاحیهای او، چراکه او همیشه سعی داشته از ارتباطها و شباهتهای اشیاء پیرامون خود، وسایلی کارآمد خلق کند: صندلی نارگیلی با الهام صریح و واضح از «نارگیل» طرّاحی شده است. نلسن همواره از این صندلی با عنوان «یک‌هشتم یک نارگیل درسته» یاد کرده است.
این صندلی یکی دیگر از مصنوعات زنجیره‌ای حاصل از طرّاحیهای خلاقانه‌ی استودیوی طرّاحی جورج نلسن است که با تأمّل در ساختار آن می‌توان تغییر ذائقه در مبلمان آمریکایی را در دهه‌ی 1950 میلادی به‌خوبی حس کرد. به همین دلیل همواره از جورج نلسن به‌عنوان «شخصی که مدرنیسم را به صنعت مبلمان آمریکا وارد نمود» یاد می‌شود.
اوایل دهه‌ی 50 میلادی آقای دیرْک یان دِ پْری (معروف به دی‌جِی دِپْری)، مؤسّس کمپانی هرمان میلر، توانست نلسن را متقاعد کند که سِمَتِ مدیریّت بخش طرّاحی مجموعه را بر عهده بگیرد؛ به دنبال این اتّفاق، رابطه‌ای کاریِ گرم و دوستانه‌ای بین این دو به وجود آمد که نتیجه‌ی آن خلق شاهکارهایی از جمله کاناپه‌ی مارش‌مِلو و یا اوّلین نمونه‌ی میزهای اداری L شکل بود که همچنان جزء پُرطرفدارترین و کارآمدترینها در همه‌ی دفاتر کار است؛ نمونه‌ی دیگرْ همین صندلی نارگیلی است که با گذشت نصف قرن، هنوز بسیار محبوب است. صندلی نارگیلی بی‌همتاست و طرّاحی برجسته‌ی آن باعث شده آن را به‌عنوان یک شمایل مُدرن در موزه‌های سراسر دنیا قرار دهند، ضمن اینکه به دلیل راحتی وصف‌ناپذیر آن، همواره زینت‌بخش منازل و دفاتر کار بوده است. طرّاحی آن به‌نحوی‌ست که می‌توانید به هر حالتی روی آن بنشینید و برای تکان خوردن روی آن و تغییر حالتِ نشستن کاملاً آزادی داشته باشید. در ساخت این صندلی، تنوّع قطعات تشکیل دهنده بسیار محدود است، بنابرین ساختار ساده‌ای دارد که تنها از چند بخش تشکیل شده که با نظم و ترتیب حساب‌شده‌ای در کنار هم قرار گرفته‌اند.
ساختار صندلی نارگیلی شامل یک اَبرِ نازک و یکپارچه است که روی آن توسّط روکش چرمی مشکی پوشانیده شده است. این مجموعه بر روی یک هسته‌ی پلاستیکیِ قالب‌گرفته‌شده‌ی سه‌گوش قرار گرفته و پایه‌هایی از جنس کروم به زیر این قالب متّصل شده است. چیدمان پایه‌ها با مهارت خاصّی انجام شده است. نکته‌ی قابل توجّه در این صندلی این است که به دلیل فُرم سه‌گوشِ قالب پلاستیکی و ابر روی آن، به خلاف روند مرسوم در طرّاحی صندلی، به جای چهار پایه، از سه پایه استفاده شده است. در قسمت جلوی صندلی، با خمیده کردن لوله‌ای از جنس کروم، دو پایه ایجاد شده که نگهدارنده‌ی بخش جلویی صندلی هستند؛ این پایه‌ها از طریق میله‌های نازکی به بخش زیرین مسند صندلی پیچ شده‌اند. پایه‌ی سوّم بلندتر از دو پایه‌ی دیگر است و به صورت مجزّا در زیر صندلی نصب شده است. این پایه از یک سو به پشت قالب پلاستیکی و از سویی دیگر توسّط یک میله‌ی باریک، به بخش زیرین مسند مربوط شده است.
صندلی‌ای که اکنون توسّط هرمان میلر ساخته می‌شود، از نظر شکل ظاهری، موادّ استفاده شده و جزئیات، کاملاً مشابه نمونه‌ی اصلی آن می‌باشد و از سال 1955 تاکنون توسّط همان شرکت در چرخه‌ی تولید قرار دارد؛ قیمت صندلی نارگیلی بالغ بر 5,000 دلار است.