راهآهن کابلی نُـرْدپـارک
معماری از زَها حدید
ترجمهی الناز رحیمی
اینْزْبروک، اتریش، 7-2004
Nordpark Cable Railway
Architecture by Zaha Hadid
Innsbruck, Austria, 2004-7
راهآهن کابلی نُردپارک شامل چهار ایستگاه جدید و یک پُل معلّق کابلی بر روی رودخانهی «این» (Inn) است. این پروژه طیِّ یک مراسم مجلّل در سال 2007 در ایستگاه لاوِن هاؤس افتتاح شد. در این راهآهن محدودیتها و موانع موجود با شیوهای هُنرمندانه به بالاترین استانداردهای معماری تبدیل شدهاند و طرح مجموعه پا فراتر از مرزهای طرّاحی و تکنولوژیهای ساختمانی گذاشته است. این دوّمین پروژهای است که زَها حدید در اینْزْبروک اجرا کرده است. اوّلین پروژه، سکّوی پرش اسکیِ بِرْگیزِل (bergisel) بود که در سال 2002 تکمیل شد و در سال 2009 برندهی مدال طلای طرّاحی از طرف کمیتهی بینالمللی اُلمپیک شد. زَها حدید این چنین شرح میدهد: «هر یک از ایستگاهها از بسیاری جهات بر اساس شرایط و ویژگیهای سایت پروژه و در ضمن حفظ انسجام و زبان معماری کلّی طرح که همان سیّالیت است، طرّاحی شدهاند». این رویکرد در طرّاحی ایستگاههای راهآهن بسیار حیاتی بوده و نمودی از مورفولوژیِ پیوستهی بیشتر پروژههای اخیر زَها حدید محسوب میشود. وی اضافه میکند: «هر ایستگاه بافت و زمینه، توپوگرافی، ارتفاع و سیرکولاسیون خاصّ خود را دارد و ما در این پروژه به مطالعهی پدیدههای طبیعی نظیر سنگهای یخچالی و حرکت و جابهجایی یخها پرداختهایم، چون میخواستیم که هر ایستگاه بر اساس زبان سیّال و حرکات طبیعی یخها طرّاحی شود. مثل جریان جویبارهای دامنهی کوهها از زیر یخها.» انعطافپذیری بالای این زبان به سازههای پوستهای این امکان را داده است که بهراحتی با عوامل و شرایط گوناگون منطبق شده و در عین حال به منطق اصلی و انسجام طرح وفادار بمانند. کُنتراست میان دو اِلِمان پوسته و سایه در ساختار و کیّفیت فضایی هر ایستگاه به کار گرفته شده است و سازهی سبُک و اُرگانیک سقفِ دو پوستهی منحنیِ شیشهای غوطهور در فضا که بر روی پایهستونهای بتُنی قرار گرفته است، لنداسکیپی ساختگی را خلق کرده که نمودی از حرکت و گردش و پویاییِ داخل آن است. روشهای اجرای نوین مثل فرزکاری سیانسی، ترموفُرمینگ و طرّاحیهای دقیق و کامپیوتری در ساختِ سازهی ایستگاه به کار گرفته شده است. طرّاحان این پروژه بیان هُنری و تکنولوژیهای اجرایی را در صنعت حمل و نقل بهکار گرفتهاند تا اصول سادهی زیباییشناسی را در هر ایستگاه به نمایش بگذارند. راهآهن کابلی نُرْدپارک ادامهی تلاشهای حدید برای خلق یک معماری یکپارچه و سیّال است که گروه معماری زَها حدید را به نمایندگان و صاحبنظران در تئوریهای جهانی معماری در طرّاحی و ساخت دیجیتال تبدیل کرده است.
مدارک فنی