اصفهان معاصر، به‌سوی معماری مولــــف؟ سردبیر مهمان این شماره: سهند منشی
گزارش تصویری از دومین شب معماران 1402

دومین شب معماران، 1402
با محوریت اعلام هشتمین معمار سال ایران
رونمایی از پنجمین کتاب سال معماری معاصر ایران، 1401
تقدیر و تشکر از برندگان و رتبه‌های برتر رویدادهای 1401 هنرمعماری و جوایز بین‌المللی
پنجمیـــن دوســـالانه‌ی معماری و شهرسازی ایـــران
چهارمین جایزه‌ی ملی آجر، ششمین ساختمان سال ایران
دهمین جایزه‌ی ملی طراحی داخلی ایران معاصر
Master prize & A Design

تشکر از ویکتور دانیال، آرماند درور، هاملت آیوازیان و مدیریت فرهیخته‌ی مجموعه‌ی فرهنگی ورزشی آرارات، همراهی و همکاری در برگزاری هرچه بهتر این رویداد.

حامــــی مالی

بنیانگذار و برگزارکننده

دومین شب معماران در یک عصر زیبا در روز هفتم شهریور 1402 با همنشینی و حضور بیش از 300 تن از پیشگامان معماری ایران معاصر همچون دکتر سیروس باور، دکتر سیاوش تیموری، دکتر سیمون آیوازیان، مهندس فرامرز شریفی و …، معماران، طراحان داخلی، فعالین در عرصه‌ی مرمت و احیا، مدیران شرکت‌های مبلمان و تولیدکنندگان محصولات در عرصه‌ی معماری، طراحی و معماری داخلی و با همراهی مدیریت محترم مجموعه‌ی ورزشی آرارات برگزار گردید.
این نشست سالیانه جهت ایجاد هرچه بیشتر همدلی، ارتباط و انتقال تجربه‌ها از معماران پیشکسوت به معماران جوان، طراحان داخلی، مرمت‌کاران و همچنین مدیران صنایع و تولید‌کنندگان محصولات و تکنولوژی‌های نوین اجرا گردید. اعلام معمار سال 1402، معرفی پروژه‌ی مرمت قلعه دختر آهار، رونمایی از پنجمین کتاب سال معماری معاصر ایران (1401) اثر شهریار خانی‌زاد و رکسانا خانی‌زاد، تقدیر از معماران پروژه‌های برتر رویدادهای هنر معماری (1401) و بین‌المللی (2022-2023) با حمایت و همراهی دغدغه‌مند حبیب قربانی مدیر عامل شرکت مبلمان رست از بخش‌های این رویداد بود. در این نشست چهره‌های فرهیخته و دغدغه‌مند در حوزه‌ی معماری سخنرانی کردند که در ادامه آورده شده است.
بیژن شافعی، معمار، پژوهشگر، طراح حرفه‌ای مبلمان و یکی از سه بنیانگذار گروه معماری دوران تحول نخستین سخنران این برنامه بودند. گزیده‌ای از سخنان ایشان را که بر حوزه‌ی مستندسازی و آرشیو‌سازی تمرکز داشت در ادامه می‌خوانیم.
«در کنار آثار شاخص معماری که در کشورمان ساخته می‌شود، آثار نامطلوبی هم وجود دارد که زمینه‌ی نقد و پژوهش را فراهم می‌کند. در حوزه‌های عکاسی و کتاب، آرشیوهای مختلفی داریم و گردآوری چنین آرشیوی در معماری بر عهده‌ی دولت است که متاسفانه هیچ تلاشی دیده نمی‌شود. در نتیجه این وظیفه به بخش خصوصی محول می‌شود. گروه معماران تحول طی 40 سال تلاش کردند تا مجموعه‌ای وسیع از آرشیو در حوزه‌های مختلف شامل 80 هزار فیش معماری، بیش از 20 هزار عکس تاریخی، 9 هزار اسلاید و حدود 15 هزار جلد کتاب را جمع‌آوری کند. در سایر کشورها هم یک ارگان و یا شرکت خصوصی با دریافت مجوز از مدارک و آرشیو دفاتر معماری یا هنرمندان نگهداری می‌کنند. در ایران نیز معماران بازنشسته آرشیوهایی از مدارک، کتاب‌ها، نقشه‌ها، عکس‌ها و اسلایدها دارند که حفظ و نگهداری آن از اهمیت خاصی برخوردار است. ما در ایران نیازمند یک موزه‌ی معماری مدرن هستیم که با توجه به اینکه دولت نسبت به آن بی‌توجه است همت بخش خصوصی را می‌طلبد. همچنین به معماران جوان پیشنهاد می‌دهم تا کارتابلی از مدارک و مستندات خود داشته باشند، زیرا در گذشته فقدان چنین آرشیوی در دفاتر معماری کاملا مشهود بود. افراد شاخصی مانند دکتر قانعی مراکز فرهنگی را تشکیل دادند که آرشیوسازی می‌تواند یکی از اهداف آن باشد. کشورهای بسیاری مانند کپنهاگ، فرانکفورت، برلین، استکهلم و پاریس آرشیوهایی از پروژه‌های خود در ایران را حفظ کرده‌اند. در پاریس موسسه‌ی ایفا (IFA) مدارک معماران بازنشسته را جمع‌آوری می‌کند اما متاسفانه معماری مدرن ما فاقد چنین بستری است و ما مشتاقانه پذیرای تمامی افرادی هستیم که تمایل دارند ما را در مسیر ساخت آن همراهی کنند.»

برندگان رویدادهای 1401 هنر معماری

دیگر سخنران این نشست جناب آقای مهندس فرامرز پارسی، هفتمین معمار سال ایران و دریافت‌کننده‌ی نشان مسئولیت‌های اجتماعی دکتر علی‌اکبر صارمی بودند. ایشان در مورد تاریخچه و مرمت پروژه‌ی قلعه دختر آهار بیان داشتند:
«من اهل کوهنوردی و طبیعت‌گردی هستم و حدود سه سال پیش با قلعه دختر آهار آشنا شدم. این بنای تاریخی که متعلق به دوران ساسانی است بسیار جالب بود چرا که در ارتفاع 3227 متری طاق آن سالم مانده بود. چالشی که این پروژه داشت قرارگیری آن در ارتفاع بود. تصمیم گرفتم که با میراث فرهنگی در مورد این بنا صحبت کنم و آن را تحت عنوان یک پروژه‌ی مرمت با مشارکت ساکنان آن منطقه و کوهنوردان مطرح کردم. طرح‌نامه‌ای از آن بنا تهیه کردم و به میراث فرهنگی رفتم تا مجوز بگیرم و خوشبختانه موفق شدم. آذر ماه دو سال پیش با استفاده از پهپاد به روش فتوگرامتری برد کوتاه از این سازه یک طرح سه‌بعدی ساختیم. با کمک دکتر کریمان بُعد تاریخی بنا را مورد بررسی قرار دادیم و مصالح مورد نیاز را شناسایی کردیم. این بنا که روی قله‌ی کوه ساخته شده بخشی از طاقش تقریبا سالم مانده بود و به نظر می‌رسید که این بنا نظامی و برای خبررسانی ساخته شده و در واقع نوعی آتشگاه است که در آن آتش روشن می‌کردند تا پیغامی را برسانند. ملات به کاربرده شده به روش تکنیک ساسانی یعنی سنگ غوطه‌ور در گچ و هندسه‌ی طاق آن بیضوی است. دست آخر نیز ما به این نتیجه رسیدیم که طاق آن را مطابق تکنیک خودشان مرمت کنیم. یعنی قالب بسازیم روی آن تخته بگذاریم و سپس آن را با گچ بپوشانیم. در نخستین مرحله با تزریق گچ به داخل بنا مرمت استحفاظی انجام دادیم. تمام مصالح و حتی آب را با استفاده از چارپایان بالا می‌بریم. خوشبختانه این بنا تمامی شواهد را در خود حفظ کرده بود تا ما به آن برسیم. این بنا با کمک علاقمندان به مرمت و هزینه‌های مردمی مرمت می‌شود و تا کنون حدود 850 میلیون تومان بابت مرمت این بنا هزینه و بیش از 24 تن گچ و معادل آن آب به بالای قله‌ی کوه منتقل شده و 16 تن آن هنوز باقی مانده است. همچنین به ازای هر یک تن آب و یک تن گچ دو تن سنگ هم مصرف می‌شود که به کمک اهالی و دوستان از روی کوه جمع می‌کنیم. این بنا نمادی از مشارکت مردمی در جهت مرمت و حفظ بناهای ارزشمند است.»

از راست: سیاوش تیموری، سیاوش پوراحمد و مرتضی صدیق

از راست: سیاوش تیموری، سیمون آیوازیان و جمعی از معماران

تقدیر و تشکر حبیب قربانی (مدیرعامل مبلمان رست و حامی رویداد) از مهمانان

فرامرز پارسی، معرفی هشتمین معمار سال و گزارش مرمت قلعه‌دختر آهار

در ادامه پس از معرفی جناب آقای دکتر محمدرضا قانعی به عنوان هشتمین معمار برگزیده‌ی سال ایران، توسط مهندس فرامرز پارسی که سال گذشته به دریافت این جایزه نائل شده بودند، در تقدیر از زحمات ایشان بیان داشتند: «جناب آقای دکتر قانعی در مسیر مرمت که من هم در آن فعال هستم پیشرو بودند و من شخصا به ایشان اقتدا کردم. ایشان حکم استاد را برای معماران هنرمندی داشتند که هدفشان تنها مرمت نبود بلکه یادگیری از معماری گذشتگان بود تا در معماری کردن خود از آن بهره بگیرند.»
دکتر محمدرضا قانعی به عنوان آخرین سخنران این رویداد صحبت کردند:
«من به ایران برگشتم زیرا بر این باور بودم که این ما هستیم که باید این جامعه را بسازیم و خدمت کنیم. به این نتیجه رسیدم که اگر بخواهم درست خدمت کنم باید درست معماری کردن را بیاموزم. طی این سالیان در حوزه‌ی معماری ما تنها از معماری غربی تقلید کردیم. من با خود تصمیم گرفتم که معماری گذشته، حال و آینده را پیوند دهم. شعاری که انتخاب کردم این بود دوست دارم اینجایی باشم واین زمانی. سعی کردم با مرمت بناهای تاریخی که ما را به گذشتگانمان پیوند می‌دهد به این هدف برسم. این تصمیم را زمانی گرفتم که تخریب گسترده‌ای در اصفهان در حال انجام بود. یک حمام 400 ساله که نمی‌توانستیم روی آن قیمت بگذاریم تخریب شد و جای خود را به یک خیابان داد. آنجا بود که فهمیدم اگر بخواهیم امیدی به آینده داشته باشیم تنها باید به خودمان تکیه کنیم. حدود 50 سال است که تلاش می‌کنیم با مرمت بناهای تاریخی آنها را حفظ کنیم و در حال حاضر مرمت یک حمام قدیمی متعلق به کلیمیان را در دست داریم. سال گذشته کتابی را با نام جوهره‌ی مکان منتشر کردیم. در این کتاب ما شرح می‌دهیم که چگونه می‌توان معماری را با بستر خود پیوند داد. کتابی که امسال تصمیم به نگارش آن گرفته‌ایم در مورد 40 سال فعالیت ما پس از انقلاب است. من بر این باورم که اگر در این 40 سال کشور ما حرفی برای گفتن در محافل معماری بین‌المللی ندارد به این علت است که ما کارفرماهای خوبی نداشتیم وگرنه استعداد، پتانسیل و تلاش‌های معماران هویدا است. اما نهایت تلاش ما این است که به آن مرحله برسیم و جامعه‌ای که چنین دشواری‌هایی را پشت سر گذاشته بدون شک آینده‌ی روشنی خواهد داشت.»
در پایان مراسم دومین شب معماران، معماران پروژه‌های برتر رویدادهای هنرمعماری و بین‌المللی در یک سال گذشته با نمایش فیلمی از آثار و پروژه‌هایشان به روی استیج دعوت و توسط مهمانان مراسم مورد تقدیر قرار گرفتند.

مرمت و احیای قلعه دختر آهار، 1402
مرمت از فرامرز پارسی

فرامرز پارسی، در حال مرمت قلعه‌دختر

منتشر شده در : شنبه, 14 اکتبر, 2023دسته بندی: مقالاتبرچسب‌ها: