مرمت موزهی علیاکبرخان صنعتی اثر فرامرز پارسی

ساختمانی دو طبقه در گوشهی شمال غربی میدان توپخانه (امام خمینی) قرارداد که به همراه ساختمان بانک تجارت آخرین یادگار میدانی هستند که در تاریخ شهر تهران از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
میدان توپخانه در طول حیات حدوداً 150 سالهی خود تغییرات زیادی کرده است، ساختمانهای اطراف آن نیز تغییر کردهاند و با تخریب دو بنای مهم در جنوب و شمال آن یعنی ساختمان تلگراف خانه و ساختمان شهرداری ابعاد آن نیز تغییر پیدا کرده است. بنای موزه نه تنها حد شمال غربی میدان را مشخص میکند بلکه یادگار ارتفاع، طبقات و خط آسمان این میدان نیز میباشد. این بنا با تغییرات و الحاقات وسیع در دورهی پهلوی اول بر روی بنای قاجاری آن ساخته شده است.
گفته میشود بنا در اواخر دورهی قاجار قبل از تغییراتی که منجر به ظاهر امروزین بنا گردد مورد استفاده ی رضاخان میرپنج، بنیانگذار سلسلهی پهلوی بوده است. همچنین اولین ساختمانی بوده که هنگام شکلگیری جمعیت شیر و خورشید سرخ به مدت 5 سال به این جمعیت اختصاص داده شده است.
این بنا در سال 1325 به صورت موزه به کارهای علیاکبرخان صنعتی اختصاص داده شد، که از آن زمان به یکی از مهمترین موزههای آثار تجسمی به خصوص مجسمهسازی تبدیل شده است و در سالهای اولیه ی تاسیس آن در جامعهی هنری ایران موفقیتهای شایانی را به دست آورد. این عملکردی است که امروزه نیز علیرغم فراز و فرودهای متعدد هنوز مهمترین ویژگی بنا در ذهن و خاطرهی جمعی مردم تهران میباشد. به نظر میرسد تنها ارزشهای هنری، مجسمههای داخل بنا نیست که اهمیت دارد بلکه شخصیت فردی علیاکبرخان صنعتی نیز میبایست مورد توجه قرار گیرد.
در طرح احیای این بنا با تغییر کاربری عمدهای روبرو نبودیم، چرا که نه تنها عملکرد موزهی استاد علیاکبرخان میبایست حفظ میشد، بلکه در طبقهی همکف، استاد علیاکبرخان برخی از بزرگترین و مهمترین مجسمهها را به صورت درجا اجرا کرده است، بنابراین تغییر مهمی در محل و موقعیت مجسمهها نمیتوان به وجود آورد. در طبقهی بالا، دست مشاور برای تغییرات، اندکی بازتر بوده و اگر چه مفهوم نمایشگاهی آن حفظ شده ولی سعی شده تا تعداد کم مراجع کننده به موزه را با ایجاد یک فضای نمایشگاهی موقت برای نقاشان و مجسمهسازان افزایش داده و نوعی نشاط و سرزندگی در مجموعه حکمفرما شود. چنانکه اشاره شد اقدام دیگر در جهت رونق موزه و ایجاد جذابیت برای تعداد بیشتری از بازدید کنندگان احداث کافی شاپ در حیاط شمالی ساختمان بود، در واقع رویکرد عمومی به این موزه تبدیل این مکان به پاتوقی برای مجسمهسازان و نقاشان تهران بوده است.
معماری معاصر ایران : فرهنگی، هنری، مذهبی، مرمت و احیاء
__________________________________________________
نام پروژه ـ عملکرد: مرمت و احیای موزهی علیاکبرخان صنعتی
شرکت ـ دفتر طراحی: مهندسان مشاور عمارت خورشید
معمار اصلی: فرامرز پارسی
همکاران طراحی: صابر اسدی، علی شایسته، مجید محمدلو، مهرداد دولتخواه
نوع تأسیسات ـ نوع سازه: تاسیات مکانیکی و الکتریکی: سیستم VRF که صورت پیشرفتهای از اسپلیت یونیت استفاده شده است که هم گرمایش و هم سرمایش را بر عهده دارد. در مورد تاسیسات الکتریکی نیز علاوه بر تاسیسات فشار ضعیف کلیه تاسیسات جریان ضعیف شامل IT و دوربینهای امنیتی برای این بنا در نظر گرفته شده است، سازه: سقف: اصلاح دیتیلنیگ خرپاهای سقف، جمع آوری آجرها از میان تیرآهن و اجرای سقف سبک چوبی بین تیرآهنها. دیوارها: مش ژئوگیرید و شات رسی آهکی، تزریق ملات رسی آهکی، پی: میکروپایل و تزریق گروت در خاک. سقف سبک چوبی بین تیرآهنها. دیوارها: مش ژئوگیرید و شات رسی آهکی، تزریق ملات رسی آهکی، پی: میکروپایل و تزریق گروت در خاک.
آدرس پروژه: تهران، ضلع شمال غربی میدان امام خمینی (میدان توپخانه یا سپه پیشین)، ابتدای خیابان فردوسی، شماره ۵۶
مساحت کل ـ زیربنا: 1000 مترمربع
کارفرما: سازمان زیباسازی شهر تهران
تاریخ شروع و پایان ساخت: دی ماه 1393 - اردیبهشت ماه 1395
عکاسی پروژه: بهنام ابری، فرشید رحیمی کلهرودی، مهندسان مشاور عمارت خورشید
وب سایت: www.emaratkhorshid.com
ایمیل: emarate_khorshid@yahoo.com