فرهنگسرا، استورنکاتو، هلسینکی، فنلاند، 1958-1952
House of Culture, 1952-1958

در سال 1952 حزب کمونیست فنلاند از آلتو درخواست کرد تا مجتمعی ساختمانی در هلسینکی طراحی کند. آلتو موافقت کرد و برای این منظور شرکت «فرهنگسرای فنلاند» برای پیشبرد و هدایت عملیات ساختمانی تأسیس شد. این ساختمان شامل مسقطالرأس حزب کمونیست، اتاقهای باشگاهی و ملاقاتی و مرکز فرهنگی میشد. زمین این مجموعه در ناحیهی تاریخی و مرفهنشینِ آلپیلا، مشرف بر صخرههای آلپیهاریو در خیابانِ شلوغ و پررفتوآمد ستورِنکاتو قرار داشت. مرکز فرهنگی تقریباً به صورت کار گروهی داوطلبانه به مرحلهی نهایی رسید و در سال 1958 افتتاح شد.
آلتو در جریان طرح اولیه برای برآورده ساختن فضای مورد نیاز جهت فعالیتهای سیاسی، فرهنگی اجتماعی، و اداری نقشههای بدیل متعددی تهیه کرد. بهخصوص تفاوت ارتفاع چشمگیر در خودِ زمین، طراحی این مجتمع را به چالشی بر سر راه معمار بدل ساخت.
لیاوت نهایی پلان کف که به شکل U بود تا اواخر فاز طراحی مورد تأیید قرار نگرفت. بر طبق نقشهی طراحی ساخت بنا، پلان آلتو شامل سه مجتمع مجزا بود. او بخش سالن کنسرت عظیم و حجیم آجری و جناح دفاتر اداری پنجطبقه را در کنار یکدیگر در خیابان قرار داد و با سقفی از جنس مس آنها را پوشاند. این دو مجتمع توسط یک فضای ارتباطی به یکدیگر متصل هستند و به این ترتیب در حد فاصل میان آنها محوطهای تشکیل شده است.
بخش دفاتر اداری در طرح اولیه بیش از یکصد اتاق دارد. یک تالار، یک رختکن، سالن سخنرانی، سه کلاس درس، پنج اتاق گردهمایی، کتابخانه و ورزشگاه در بخش رابط در طبقهی زیرزمین واقع هستند.

تاقهای اصلیِ سالن کنسرت شامل تالار کنگره و تالار کنسرت است که برای بیش از 1500 نفر بیننده و شنونده گنجایش داشته و در آن یک رستوران و نیز یک سالن سینمای کوچک در قسمت زیرزمین تعبیه شده است. هر دو جناح مذکورِ مجتمع با یک راهروی مسقف به طول شصت متر که دروازهی محوطهی یادشده نیز به شمار میآید، در سمت خیابان ستورنکاتو به یکدیگر متصل هستند. مجسمهی “دست صانع خالق” کاری از وَینو آلتونن در وسط فوارهی این محوطه از میان آبهای خروشان خارج شد و نمادی است از عملیات داوطلبانهی ساخت این بنا.
ایدهی بنیادین آلتو در خوابگاه دانشجویی ام.آی.تی. که تقریباً ده سال قبل از این تاریخ به اتمام رسیده بود، در اینجا با استفاده از آجرهای قرمز و ترکیبی از فرمهای آزاد و گوشهدار تنوع یافته است. ایدهی اصلی فرهنگسرا را باید در تالار عظیم و نامتقارن آن جستوجو کرد. آلتو برای ساخت دیوار بیرونی این سالن کنسرت، آجرهای گوهای شکلی طراحی کرد. فرم زندهی این دیوار آجری از تلاش آلتو برای ایجاد معماریای ارگانیک با فرمهایی که از نوآنس بالای فضایی برخوردارند پرده برمیدارد. آلتو علاوه بر این، ایدههای پیشرویی در ایجاد فضای بهینهی آکوستیک در سالن کنسرت داشت که به هر حال از فرمی استثنایی برخوردار بود. به همین دلیل، این سالن به لحاظ آکوستیکی شهرت زیادی یافته و اغلب اوقات ارکسترهای مختلف از آن برای ضبط اجراهایشان استفاده میکنند. در سال 1989 این ساختمان بهعنوان میراث تاریخی فنلاند به ثبت رسید و در سال 1990 و 1991 به شکل شایان تحسینی از صدر تا ذیل مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت. طی همین سال حزب کمونیست فنلاند بنا را فروخت. امروزه ارکستر سمفونی رادیو و دپارتمان تاریخ معماری، مربوط به دفتر موزه از اتاقهای این فرهنگسرا جهت انجام امور اداری خود استفاده میکنند.

مدارک فنی