شرح کلی
شوپاکیل فضای شهری­ ای به طول نیم مایل واقع در شهر کوپنهاگِ کشور دانمارک است که در همسایگی یکی از متنوع­ ترین و در عین­ حال چالش ­برانگیزترین مناطق این شهر، از نظر اجتماعی و نژادی قرار دارد. ایده ­ی طراحی این سایت به گونه­ ای فراگیر، الهام­ گرفته از یک نمایشگاه بزرگ جهانی است که به بهترین شیوه، بازتابی از 60 ملیّت و نژاد متفاوتِ ساکن در این منطقه می­ باشد. این پارک، یک نمایشگاه خیابانی است که هر گوشه­ ی آن نمادی از یک فرهنگ ملیّتی متفاوت است؛ از درختان نخل چینی و تابلوهای تبلیغاتی نئون به سبک روسیه و قطر گرفته تا وسایل ورزشی بدنسازیِ ساحل لوس ­آنجلس، هر کدام از این وسایل دارای شناسنامه ­ی فلزی کوچکی در پایین خود هستند که درباره­ ی مأهیت و تاریخچه­ ی آن توضیح می‌دهد. (این توضیحات، هم به زبان دانمارکی و هم به زبان مبدأ نوشته شده است.) اینجا مجموعه­ ای سوررئال و متنوع است که در واقع بیشتر، بازتابی از تنوع ملیتی موجود در بافت همسایگی این سایت شهری است تا یک تصویر تکراری از شهر دانمارک.
این پارک خطی، محصول همکاری خلاقانه­ی سه شرکت معماری BIG، توپوتک و شوپافِلِکس است؛ طرحی منحصربه­ فرد که از ایده ­پردازی تا اتمام ساخت آن، ترکیبی منسجم از معماری، معماری منظر و هنر است.
نمایشگاه جهانی در نُوراپوق
در حقیقت شوپاکِل یک پارک فرهنگی و یک نمایشگاه جهانی از مبلمان و وسایل روزمره ­ای می‌باشد که نماد فرهنگ­ های گوناگون است. این نشانه ­ها در نیمکت ­ها، لامپ­ های روشنایی،‌ صندوق ­های پستی، علائم، تابلوهای پارک،‌ سطل­ های زباله و حتا گونه­ های گیاهی آن دیده می­شود. اینها همه ملزوماتی هستند که هر پارک شهری معاصر باید داشته باشد و بازدیدکنندگان و کاربران آتی پارک به آن نیاز دارند. منظر آن به شکل یک مضمون مشترک در طول زمان، بازتابی از ایده‌ی اصلی و در حقیقت ترکیبی از تمامی مناظر قومی‌ست که زمینه‌ی طرح به آن اشاره دارد؛ بنابراین هر قسمت سایت، خود، یک نشانه­ ی فرهنگی به‌ شمار می‌آید. صخره­ های مینیاتوری که یادآور کشور چین است، زمینی با نقوش منحنی و دایره­ای ‌شکل که تماماً از قلوه­ سنگ­ های کوچک و بازتابی از باغ ­های ژاپنی است و یا ساختمان­ه ای نیمه­ مخروبه­ به سبک یونان باستان که در باغ انگلیسی به نمایش گذاشته شده است. به یقین می­توان گفت شوپاکیل نسخه­ ی شهری معاصر از یک پارک جهانی است.
گره ­ها و مسیرهای دسترسی
برای ایجاد مسیرهای تردد بهتر و شفاف­تر در این محدوده ­ی همسایگی، مسیر دوچرخه ­سواری که قبلا وجود داشت، دوباره طراحی شد و الگوی دسترسی جدیدی به محله­ های مجاور، با تأکید بیشتر بر محدوده­ ی میماس­گِل و جایی که ایستگاه اتوبوس در آن قرار داشت، ایجاد شد. این مسیر تردد بخشی از نقشه­ ی حمل‌ و‌ نقل شهری‌ست و تمامی محلّه ­ی نُورآپوق را به نواحی مجاور آن و سایر مناطق شهری متصل می­کند. مسیرهای عبور اتوبوس برای جلوگیری از خطر برخورد وسایل­ نقلیه با عابرین، توسط سرعت­ گیر، علائم و خطوط ترافیکی علامت­ گذاری شده ­اند.
محدوده ­ی قرمز: محدوده‌ی فرهنگی شامل بازار و زمین­ های ورزشی
مربع قرمز در روی نقشه، نشانگر محدوده­ای می‌باشد که بازتاب فعالیت­ های فرهنگی و ورزشی و بخشی از محدوده­ ی شهری‌ست که در داخل یک فضای سرپوشیده به فعالیت خود ادامه می­دهد. وجود طیف وسیعی از فعالیت­ های تفرجی، فضایی مناسب را برای ایجاد تعاملات اجتماعی بیشتر مابین ساکنین محلّی در حین ورزش و بازی فراهم می­آورد. لایه­ های مختلف هم در رنگ­ ها و هم در مصالح و اشیاء بر هم منطبق شده و از انسجام بالایی برخوردارند. ورودی اصلی در مکانی قرار گرفته که تمامی لایه­ ها را، از داخل و خارج، در قالب یک فضای گردهمایی به ­هم متصل می­کند.
نماها در هماهنگی بصری کامل با لایه ­های طراحی و محدوده‌های مختلف هستند. این امر از طریق رنگ­ آمیزی با توجه به رنگ هر محدوده صورت گرفته و حاصلش یک تجربه­ ی فضایی کامل و سه ­بُعدی است. با قرارگیری در مجاورت نمای بلند نُوراپوق، این فضا همانند یک تراس مشرف به فضای باز به بازدید کنندگان امکان مشاهده مناظر مجاور و لذت بردن از یک بعد ازظهر آفتابی را می­دهد. این مربع قرمز، علاوه بر جای دادن امکانات فرهنگی و تسهیلات ورزشی، مکانی را برای استقرار بازارهای هفتگی نیز فراهم می­ آورد که سبب جذب بازدید کنندگان از سایر مناطق شهری کوپنهاگ و حومه­ ی آن می­شود.
بازار مرکزی شوپاکیل در محدوده ­ای واقع شده که یک زمین هاکی کوچک را در خود جای داده است. بخش وسیعی از این محدوده از یک پوشش الاستیکی مخصوص پوشیده شده تا مراجعین در زمستان و هوای سرد امکان استفاده از این مکان را برای پیاده­ روی، خرید، اسکیت و انواع بازی­ ها داشته باشند.
وجود تجهیزات سمعی بصری متحرّک، امکان انتقال آنها به بیرون و مشاهده­ ی فیلم و گزارشات ورزشی را در فضای باز می­دهد. گسترش این محدوده‌ی مربعی­ شکلی به سمت شرق، امکان استفاده از کافه­ تریا را از طریق ورودی اصلی فراهم می­آورد. مراجعین می­توانند از زمین بسکتبال، پارکینگ و وسایل بدنسازی واقع در سمت شمالی سایت نیز استفاده کنند.
لبه­ ی مربع قرمز رنگ از طریق ساختمان­ ها، خیابان­ های پیرامون خود و ردیفی از گاردها تعریف می­شود. از آنجا که این لبه­ ها در یک امتداد نیستند، طراحان برای ایجاد پیوستگی لازم بین آنها، الگوی رنگ­ آمیزی واحدی را برای تمامی این محدوده انتخاب کردند. این الگو، فرش گسترده ای از کفپوش قرمز رنگ می‌باشد که در تمامی جهات و تا انتهایی­ ترین بخش­ های لبه­ ی این محدوده امتداد یافته است.
در این محدوده، زمین بوکس، زمین بازی کودکان (که شامل یک سرسره با فرم ارگانیک است که یاد بودی از فاجعه اتمی چرنویل می‌باشد)، ردیفی از تاب­ها (یادبود کودکان قربانی جنگ عراق)، وسایل بدنسازی، سیستم‌های صوتی جامائیکایی، سطل­ های زباله‌ی چُدنی انگلیسی، ایرانی و سوییسی و یک اثر هنری از سالوادور آلِنده وجود دارد. در پشت تعدادی از صندلی­ های پارک شعارهایی درباره­ ی منظر و شهرنشینی به زبان فارسی نوشته شده است. تعدادی نیمکت برزیلی در مجاورت زمین­ بازی برای والدین و لذت بردن آنها از فضای پارک در حین بازی کودکان در نظر گرفته شده است. این بخش از سایت ایستگاه دوچرخه و پارکینگ را نیز در خود جای داده است.
زمین بسکتبال در مجاورت پارگینگ طراحی شده است.
در این محدوده بیشتر، گونه­ های گیاهی با رنگ غالب قرمز کاشته شده­ است.
محدوده­ ی سیاه: فضای شهری که همانند یک اتاق نشین بزرگ در فضای باز عمل می­کند
میمِلزپِلِس در قلب سایت شوپاکیل قرار دارد. مکانی که همانند یک پاسیوی وسیع و گسترده عمل کرده و قرارهای ملاقات ساکنین محلِی درون آن و بر روی نیمکت­ های طرح تُرک در زیر درختان شکوفه گیلاس ژاپنی و در مجاورت آب نمای طرح مراکشی آن شکل می­گیرد. در طول ایام هفته، این فضای نشیمنگاهیِ شهری همانند یک اتاق نشیمن در فضای باز عمل کرده و با دارا بودن امکاناتی همچون میز، نیمکت و باربیکیو، میزهای طراحی­ شده برای شطرنج و بازی‌های فکری و نیز سایر وسایل سرگرمی، فضای مناسبی را برای استفاده­ ی مراجعین فراهم می­ آورد.
با توجه به وجود مشکل اختلاف ارتفاع و شیب معکوس و نامناسب، ایستگاه دوچرخه به بخش شرقی سایت و محدوده­ ی هوتوپلِس انتقال یافت، این امر در عین فراهم آوردن شیب مناسب، منطبق بر مسیر دوچرخه­ سواری، باعث شد تا مشکل تداخل این مسیرها نیز برطرف شود.
تپه ­های شمالی سایت، مشرف به جنوب و فعالیت­ های آن هستند، این محدوده از پارک شامل ابنیه و تجهیزات زیر است:
یک تابلوی نئون بزرگِ درخشانِ با رنگ­ های تند به سبک قَطری که قلب این محدوده را نشانه­ گذاری کرده است.
زمین­ بازی به شکل یک اختاپوس سیاه­ رنگ که در مجاورت ردیفی از میزهای پیک­نیک بلغاری و باربیکیوهای آرژانتینی قرار دارد. صندلی­ های بلند طرح برزیلی در زیر درختان نخل چینی، درختان سِدر لبنانی و نیمکت­ های طرح بلژیکی در زیر درختان شکوفه. چراغ ­های یو.وی. سیاه و سفید به یاد کشور آمریکا و دوچرخه­ های نروژی مجهّز به پمپ دوچرخه.
طبق درخواست همسایگان و همچنین برای محفاظت سایت در برابر آلودگی صوتی خیابان، گوشه­ ی شمال­ شرقی این محدوده به صورت سرپوشیده طراحی شد.
برخلاف محدوده ­ی قرمز، محدوده­ ی میملزپِلِس از شمال تا جنوب توسط خطوط سفیدرنگ خط­ کشی­ شده است. این خطوط در مواجهه با وسایل و تجهیزات پارک و درختان آن، برای جلوگیری از برخود با آنها و به نوعی احترام به آنها به صورت منحنی طراحی شده­ اند که این امر تأکید ایجاد می‌کند.
پارک سبز محدوده­ای برای فعالیت ­های ورزشی و بازی
باؤمَن می­گوید: «ورزش از معدود فعالیت­ هایی است که همه به آن علاقه دارند. فعالیتی است که همه­ ی مردم بر سر قوانین موجود در آن اتفاق نظر دارند». شما در هر شرایطی، بدون توجه به اینکه اهل کجا هستید، چه اعتقاداتی دارید و یا به چه زبانی صحبت می­کنید، می­توانید با یکدیگر فوتبال بازی کنید. زمین­ه ای ورزشی نیز به همین دلیل در درون این پارک سبز طراحی شده‌اند و شامل زمین هاکی و زمین بسکتبال می‌شود که مکانی مناسب و جذّاب را برای گردهمایی ساکنین جوان این محدوده و مدارس مجاور آن فراهم می­ آورد.
فعالیت­ های موجود در این پارک سبز، با وجود تپه­ های کم­شیب و سطوح شیبدار برای بازی کودکان، جوانان و خانواده ­ها مناسب به نظر می­رسد. فضای باز و زمین بازی کودک با منظر سبز پیرامون خود مکانی مناسب و آفتاب­ گیر را برای قد م­زدن، بازی، پیک­نیک و استراحت، بر روی چمن­ ها و نیز تماشای مسابقات هاکی و بدمینتون در پیش روی مراجعین قرار می­دهد.
با توجه به درخواست همسایگان برای ایجاد فضایی سبزتر، این پارک سبز تماماً سبز طراحی شد که این امر نه‌ تنها با ایجاد و توسعه‌ی فضای سبز بیشتر، بلکه با رنگ‌ آمیزی مسیر های پارک، از جمله مسیر دوچرخه‌سواری به رنگ سبز، صورت گرفت.
تاگِنزوِرِژ واقع در شمالی­ ترین بخش سایت با یک تابلوی بزرگ نئون چرخان به سبک آمریکایی، یک شمعدان بزرگ طرح ایتالیایی، مجسمه­ ی یک گاو نر سیاه یادآور کوستادِل­سول (که به درخواست یک زوج دانمارکی، که در همان نزدیکی زندگی می­کنند، در آن محل نصب شده است!).
این محدوده شامل میزهای پیک­نیک و باربیکیوی طرح آفریقایی واقع در میُوناپارکِن، زمین بسکتبال آتشفشانی­ شکلِ مقعّر، یک زمین فوتبال، یک فضای نیمه­ سرپوشیده ­ی تگزاسی برای فعالیت­ های مفرح، وسایل بدنسازی لوس ­آنجلسی به همراه تاب سبُک کابلی، میزهای پینگ­پُنگ اسپانیایی و پرگولاهایی برای آویزان­ شدن و بازی کودکان است.
این پارک سبز به سمت محدوده‌ی میملزپِلِس بر روی تپه‌ای واقع در جنوب سایت می­پیچد. این تپه به تمام بخش­ های سایت مشرف است.
کارفرمای این پروژه شهرداری کوپنهاگ و انجمن خصوصی رِلدانیا (انجمن خیریه­ ای در کشور دانمارک که پروژه­ های معماری و برنامه ریزی شهری دولتی را حمایت می­کند) بودند که در نهایت، این طرح با هزینه‌ی 11 میلیون دلار در سال 2012 به اتمام رسید.

معماری معاصر جهان: منظر و محوطه، شهر سازی

_________________________________________

طراحی و معمار: شرکت معماری سوپوتریک 1، معماران شرکت BIG، شوپافِلِکس
عکاس: ایوان بان
مکان: کشور دانمارک، شهر کوپنهاگ، محله­ ی نُوراپوق
کارفرما: شهرداری کوپنهاگ با همکاری انجمن خصوصی رِلدانیا (انجمن خیریه­ای در کشور دانمارک، که پروژه­ های معماری و برنامه ­ریزی شهری دولتی را حمایت می­کند.)
هزینه: 11 میلیون دلار آمریکا
اتمام پروژه: 2012