اقامتگاه بارین در شمشک، اثر شرکت طرح و ساخت ری‌را

مجتمع بارین در نزدیکی پیست شمشک، در دل کوه و کناره‌ی رودخانه واقع شده است. زمانی که پروژه به ما سپرده شد، عملیات سازه‌ی پروژه انجام شده و کارفرما به دلیل عدم رضایت از مشاور قبلی همکاری با وی را قطع کرده بود. در پایـیـز 87 همزمان با طرّاحی مجدّد پروژه و پیشبرد روند اجرایی بنا، کار طرّاحی داخلی را با طرح و ساخت یک واحد نمونه‌ی 60 متری شروع کردیم.

در شروع طرّاحی چند مسئله‌ی کلّی وجود داشت و هدف پروژه در واقع یافتن ایده‌ای بود که جوابگوی آن‌ها باشد؛ عمده‌ترین آن‌ها نوع استفاده از فضا بود که موقّتی و محدود به روزهای آخر هفته به‌ویژه در فصل زمستان و اسکی می‌شد. این موضوع ما را به ارائه‌ی طرحی متفاوت از فضای روزمرّه و تجربه‌شده کشاند تا با تغییر مختصات مکانی، کیفیت فضایی تغییر کند؛ فضایی خاص و با بیانی متفاوت از خانه‌های شهری که با آرامش و سکون محیط پیرامون آن همخوانی داشته باشد. نیازهای رده‌ی سنّی جوان نیز که مخاطبین اصلی پروژه را شکل می‌دهند، فضاهایی امروزی‌تر را می‌طلبید که با خواسته‌ها و تمایلات آن‌ها مطابقت بیشتری داشته باشد. در نهایت، طبیعت تأثیرگذار و منحصربه‌فرد سایت مهمترین داده‌ی پروژه بود؛ چنانکه در طرّاحی پروژه نمی‌توانستیم نقش آن را در نحوه‌ی شکل‌گیری فضا نادیده بگیریم. از این رو، ما در این پروژه به دنبال رویکردی جدید رفتیم که به ارتباط بین معماری و طبیعت کمک کند، بدون آن که اُلگوهای متداول را تکرار یا از سبک‌های معماری تاریخی استفاده کنیم. سعی ما بر این بود که نشان دهیم که محصول منطقی هر روندی در طرّاحی معماری باید شکل‌گیری انعطاف‌پذیر و آزادی در پاسخ به نیروهای اطراف خود در محیط داشته باشد. در اینجا مناظر سفید و پوشیده از برف که جزء شاخصه‌های این ناحیه هستند و خطوط نرم و سیّـالی که پوشش برف در محیط ایجاد می‌کند، پرقدرت‌ترین نیروهای مکانی سایت محسوب می‌شدند. ما با استعاره‌ای از سطوح پوشیده از برف به سطوح نرم و سیّـالی رسیدیم که فضاهای داخلی پروژه را شکل می‌دهند؛ این خطوط نرم و آزاد به‌گونه‌ای در طرح به کار رفته است که نه تنها بخش‌های اصلی و جانبی، بلکه عناصر و جزئیات فضا را نیز پردازش می‌کنند. این خطوط در فضا حرکت کرده و بسته به کاربری‌ای که تعریف می‌کنند، تغییر مسیر و شکل می‌دهند، بدین ترتیب تمامی نیازهای طرح در پلاستیسیته‌ی فُرمی آن تعریف شده تا در حدّ امکان فضا خالص و یکپارچه باقی بماند؛ همانند برف زمانی که روی زمین می‌نشیند و همه‌ی اجزا و سطوح را از هر رنگ و شکلی هم جنس و همگون می‌سازد. در روش ساخت فضای داخلی نیز از روشی که در ساخت ایگلو (کلبـه‌ی یخی اسکیموها) استفاده می‌شود کمک گرفتیم، لایه‌های پوسته به صورت افقی بر روی هم قرار می‌گیرند و جداره‌ها و جزئیات فضا را شکل می‌دهند.

استفـاده از مفـاهیم استعـاری شکل‌پردازی صوری را وابستـه به تعابیر کیفی متعدّدی می‌کند که در نهایت محیط حاصل را از نظر زیبایی‌شناختی و تجربیات حسّی، متفاوت و غنی می‌سازد. در پایان این روند، هنگامی که بنیان‌های مضمون استعاری و همچنین شباهت شکلی به دست آمده رضایت‌بخش باشند، فضایی ایجاد می‌شود که علاوه بر برآوردن نیازهای فیزیکی، از نظر مفهومی و جاذبه‌ی بصری نیز جالب توجّه است، یکپارچه و هماهنگ به نظر می‌رسد و می‌تواند نظر مخاطب را جلب کند.

معماری معاصر ایران: تجاری، مسکونی

___________________________________________

محل اجرا: شمشک، نرسیده به دوراهی دربند سر، دورود
کارفرما: مهندس مجتبی تنها و شرکاء
همکاران پروژه: اشکان باقری اقدم، نوید نصرﷲزاده، یاسر کریمیان، حامد تابش، مرتضی رهبر، علی عاشوری، سروش علیپور، حسام رئوف پناه، علی زرندی، مینا وکیلی، محمد نصیری
نظارت و اجرا: شرکت طرح و ساخت ری‌را
عکاس: پرهام تقی‌اُف
مساحت کل: 12000 متر مربّع
مساحت واحد نمونه: 65 متر مربّع
تاریخ شروع اجرای واحد نمونه: آذر 1387
تاریخ تکمیل: بهمن 1387
جوایز: برنده جايزه بهترین طرح نوین جهانی شيکاگو، 2011